قدمزدن در هوای کتاب و چاپ
سیوششمین نمایشگاه بینالمللی کتاب 17 تا 27 اردیبهشت امسال برگزار شد. امسال بعد از بیش از یک دهه، پای صنعت چاپ و چاپیها به مصلای تهران و نمایشگاه کتاب تهران باز شد. سرای هنرصنعت چاپ، با تلاش دفتر چاپونشر و اتحادیه چاپخانهداران تهران و فعالان صنعت چاپ کشور در انتهای بخش ناشران خارجی در رواق شرقی مصلی قرار داشت و روزانه دستاندرکاران و اهالی چاپ در حوزههای مختلف از آن بازدید میکردند. سرای هنرصنعت چاپ در سه بخش برپا شد که شامل فرایند چاپ کتاب، توانمندیهای صادراتی صنعت چاپ ایران و آموزش بود. این سالن فرصتی بود تا افرادی که به سالن ناشران خارجی میرفتند یا از سالن ناشران آموزشی و کودکونوجوان به حیاط مصلی قدم میگذاشتند، به سالن چاپ هم سر بزنند و با فرایند تولید کتاب از نزدیک آشنا شوند. این سالن در فضایی به وسعت ۲۰۰ مترمربع فعال بود و مجموعهای از برنامههای مختلف در آن برگزار میشد.
روایت اول؛ آشنایی با روند تولید کتاب
در این ایام دانشآموزان و دانشجویان رشته چاپ از هنرستان و دانشگاه به بازدید از این سالن پرداختند و بازدیدکنندگان نمایشگاه کتاب میتوانستند از نزدیک با روند تولید کتاب آشنا شوند. عباس زارع، مدیرکل دفتر چاپونشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره برپایی این سالن به خبرنگار فراچاپ توضیح داد: هدف اصلی از ایجاد این سالن، تثبیت جایگاه صنعت چاپ، تأثیر چاپ بر روند تولید کتاب و آشنایی مهمانان خارجی با ظرفیت صادراتی چاپ ایران بود. در بخش چاپ دیجیتال که حوزه جدیدی در این صنعت بهشمار میآید، چاپونشر کتاب در قالب خط تولید کامل شامل طراحی، چاپ و صحافی در معرض دید بازدیدکنندگان نمایشگاه قرار گرفته بود. در این بخش فرایند تولید کتاب بهشکل کامل بهنمایش گذاشته شد و مخاطبان توانستند از نزدیک با روند تولید کتاب آشنا شوند. البته تلاش زیادی کردیم دستگاههای افست دوورقی به مصلی بیاوریم اما محدودیتهای مکان برگزاری این فرصت را از ما گرفت.
او با بیان اینکه امیدوار است این بخش بهشکل دائمی هر سال در نمایشگاه کتاب فعال باشد، گفت: ما هر سال مهمانهای بینالمللی مختلفی داریم. حضور در این رویداد میتواند به توسعه مرزهای فرهنگی و صنعتی در این حوزه کمک کند. در این میان اما دستگاه برش، تاکن و چسب گرم در این سالن قرار داشت و کارگران خبره چاپ در مقابل دیدگان بازدیدکنندگان، روند تولید کتاب را بهنمایش میگذاشتند.
روایت دوم؛ تمرکز بر صادرات محصولات چاپی
در بخش دیگر این سالن، محصولات چاپی حدود ۱۴ چاپخانه برتر که طی دو سال گذشته صادرات قابل توجهی به کشورهای مختلف داشتند بهنمایش گذاشته شده بود. این محصولات از مجموعههای بهنام چاپی مانند گروه صنعتی آپادانا توس، شرکت آذر زیبانقش تبریز، مجتمع چاپ دیجیتال نگارفن، مجموعه فرهنگوهنر گویا، مجتمع چاپ مادرول، مجتمع چاپ هودیس پارس، چاپ و انتشارات بانک ملی، مجتمع چاپ فرارنگ آریا، خانه چاپ چکاوک، مجتمع چاپ نقش الماس، صحافی متین رضا، شرکت آذین چاپ البرز، شرکت پادلوان پاک، شرکت پلات، شرکت پلیمر پوششافرا، شرکت تدبیرصنعت پلاست، شرکت ستاره زاگرس آذرخش، شرکت شیانآویژه، چاپخانه کهن، شرکت مارینا پلاستیک یزد و شرکت نیکآلومینیوم کاوه بودند.
زارع درباره رویکرد این بخش توضیح داد: با توجه به حضور کشور عراق بهعنوان مهمان ویژه و بهدلیل اشتراکات دینی و فرهنگی با این کشور مراودات و روابط تجاری خوبی با هم در حوزه صنعت چاپ داریم. در سرای هنرصنعت چاپ، توجه ویژهای به این کشور داشتیم و نمونه کالاهای صادرات به عراق و نمونه محصولات وارداتی از عراق را بهنمایش گذاشتیم تا زمینههای بهتری برای تقویت روابط و تعاملات ایران و عراق در صنعت چاپ را فراهم کنیم.
روایت سوم؛ حضور پررنگ مهمانان
در ایام یازدهروزه نمایشگاه کتاب، افراد مختلفی به سرا آمدند. در کنار حضور اعضای هیئتمدیره اتحادیه چاپخانهداران تهران، تعاونی چاپخانهداران تهران، اتحادیه و تعاونی لیتوگرافان و…، پیشکسوتانی چون حاجحسین محمدی، غلامرضا شجاع، محمود شایستهخصلت، احمد قرنلی و… نیز به سرا آمدند و دلگرم شدند. همچنین دبیرکل نهاد کتابخانههای عمومی، اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس، معاون حقوقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مدیرکل ماشین و تجهیزات تولید وزارت صمت میهمانان ویژه این رویداد بودند. همچنین مهمانان خارجی مختلفی از کنسول سفارت اسلوونی، هیئت اداری و تجاری از کشور بورکینافاسو، سخنگوی وزارت خارجه، کاردار سفارت برزیل، رایزن فرهنگی سفارت چین، وزیر فرهنگ عراق و سفیر عربستان به سرای هنرصنعت چاپ آمدند. برای مثال عبداللهبنسعود العنزی، سفیر عربستان در ایران با حضور در سیوششمین دوره نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران از سرای هنرصنعت چاپ بازدید کرد. او در این بازدید با دستاوردها و فناوریهای صادراتی صنعت چاپ آشنا شد و از غرفه محصولات و آثار برگزیده چاپی بازدید کرد. سفیر عربستان در این بازدید بر لزوم تبادلات و تعاملات فرهنگی و تجاری میان دو کشور تأکید کرد.
روایت چهارم؛ آموزش و تمرکز بر نسل جوان
در ایام برگزاری نمایشگاه کتاب، سه دوره آموزشی نیز در سه محور اشتغال و کارآفرینی در چاپونشر، هوشمصنوعی در چاپونشر و ایجاد کسبوکار آنلاین در چاپونشر با حضور دانشآموزان هنرستانهای امامصادق(ع) و خضرا و دانشجویان دانشگاه چاپ در سالن فناوریهای نوین نمایشگاه کتاب برگزار شد.
در کارگاه «ایجاد کسبوکار آنلاین در چاپونشر» با حضور محمدرضا فاطمیپور که با حضور جمعی از فعالان صنعت چاپ همراه بود، فاطمیپور با بیان اینکه ایجاد کسبوکار آنلاین در چاپونشر نیازمند پیشزمینههایی است، گفت: در دنیای امروز که همه چیز بهسمت آنلاینشدن پیش میرود، شما فرصت ایجاد کسبوکار اینترنتی را از دست ندهید، زیرا مردم بیشتر از هر زمان دیگری وقت خود را در فضای وب و اینترنت میگذرانند. باید گفت کسبوکار اینترنتی بهمعنای ایجاد یک تجارت در فضای وب با کمکگرفتن از اینترنت و روشهای دیجیتالمارکتینگ است.
وی با بیان اینکه وقتی حرف از ایجاد کسبوکار اینترنتی میشود مردم فکر میکنند باید یک ایده جدید و متفاوت با ایدههایی که تا الآن وجود داشته است بهوجود بیاورند، گفت: همیشه این طور نیست. در این حوزه قبل از هر چیز باید ایدههایی را فهرست کرد که بهنظر میرسد از طریق فروش آن بهصورت آنلاین میتوان درآمد کسب کرد. در مرحله دوم باید بهدنبال این باشید که رقبای خود را بهخوبی بشناسید و باید ببینید آیا شما اولین نفری هستید که به این ایده رسیدهاید یا رقبای دیگری هم دارید. شناسایی نقاط ضعف و مثبت رقیب نیز اهمیت بسیاری دارد.
فاطمیپور همچنین با بیان اینکه فلسفه وجودی کسبوکارها و پیشرفت آنها مزیت رقابتی است و اهداف آنها اهمیت دارد، گفت: باید بدانیم اگر کسبوکاری خوب نیست کجا آن را نگه داریم و اگر خوب است چگونه آن را پیشرفت دهیم. آیا کسبوکار ما یک ابتکار و خلاقیت جدید است؟ در این میان باید به این نکته توجه کنیم که چطور در صنعت چاپ می توان یک پلتفرم آنلاین را اجرا کرد و بهاندازه بسیاری از برندها و فعالان این حوزه موفق باشیم.
اشتغال و کارآفرینی در چاپ
در کارگاه «اشتغال و کارآفرینی در چاپونشر» نیز که با حضور سعید عالمگیر تهرانی، فعال حوزه چاپونشر در سالن فناوریهای نشر برگزار شد، عالمگیر تهرانی در سخنانی با اشاره به بحث اشتغالآفرینی در صنعت چاپونشر، گفت: مشاغل حوزه چاپونشر با یکدیگر تفاوتهای زیادی دارند و همین تفاوتها کار در این عرصه را با چالشها و موضوعات مختلف همراه میکند. در صنعت چاپ، مشاغل بهسمت مباحث فنی و تکنیکی میروند اما در حوزه نشر، کار بیشتر در حوزه فکر و اندیشه است. همچنین در کار نشر، ادامه فعالیتها به چاپ و چاپخانه منتهی نمیشود بلکه بخشی از این فرایند به حوزه کتاب الکترونیک و کتاب صوتی مرتبط است.
وی در بخش دیگر صحبتهای خود به موضوع مدیریت مالی و لزوم آشنایی مدیران چاپخانهها و مؤسسههای انتشاراتی با این حوزه اشاره کرد و گفت: مدیریت مالی یعنی برنامهریزی، سازماندهی و کنترل منابع مالی در یک سازمان، بهطوریکه هزینهها بهحداقل برسد، نقدینگی بهشکل مؤثر مدیریت شود و درآمد بهحداکثر برسد. در این حوزه ضروری است مدیران با مباحث علمی روز دنیا در بخش مدیریت آشنا باشند و در مسیر خود با چشم باز حرکت کنند تا کسبوکارشان در حوزه چاپونشر با کمترین مشکل و چالش روبهرو شود.
عالمگیر تهرانی ادامه داد: مدیریت ریسک نیز مبحث دیگری است که فعالان این حوزه باید به آن توجه داشته باشند تا رویدادهای احتمالی را شناسایی و کنترل کنند. هدف اصلی مدیریت ریسک، کاهش ریسک اجرایی برخی فعالیتها و فرایندها به سطح قابل قبول و کسب تأیید مدیریت ارشد است. در این میان هوشمصنوعی در اشتغال چاپونشر تأثیر ویژهای دارد. فناوری هوشمصنوعی بهدلیل کاربردها و مزایای متعدد در دنیای مدرن ضرورت پیدا کرده است و بهسرعت نحوه زندگی را دستخوش تغییر میکند. مدیران چاپونشر باید با معایب و محاسن هوشمصنوعی حتماً آشنا باشند تا بتوانند کسبوکار خود را مطابق با علم روز و فناوریهای نوین ارتقا دهند.
هوشمصنوعی در چاپونشر
همچنین در کارگاه «هوشمصنوعی در چاپونشر» با حضور اصغر عبدی، استاد دانشگاه امیرکبیر و جمعی از دانشجویان رشته چاپ، عبدی با اشاره به مباحث مرتبط با توسعه فردی و مباحث آموزش و یادگیری مرتبط با این حوزه، گفت: توسعه فردی فرایندی آگاهانه و پیوسته است که افراد با تکیه بر آن، مهارتها، دانش، نگرش و رفتارهای خود را بهبود میدهند تا بهتر بتوانند از ظرفیتهای خود استفاده کنند و به هدفهایی که در زندگی برای خود انتخاب کردهاند دست یابند. برنامه توسعه فردی برنامهای است که هر کس برای خودش تنظیم میکند و بر اساس آن مشخص میکند در آینده پیش رو میخواهد کدام توانمندیها، شایستگیها و مهارتها را در خود تقویت کند.
وی در ادامه به تاریخچه هوشمصنوعی پرداخت و افزود: در نیمه اول قرن بیستم، نخستین بار مفهوم رباتهای دارای هوش از سوی داستانهای علمی و تخیلی آن روزها به جامعه معرفی شد و در ادامه با ورود انواع فناوریهای نوین این مفهوم در قالبهای مختلف رشد پیدا کرد.
عبدی با بیان اینکه امروزه آشنایی با هوشمصنوعی برای فعالان حوزههای مختلف ضروری است، درباره کاربرد هوشمصنوعی در صنعت چاپ، گفت: هوشمصنوعی از تولید محتوا تا مسائل فنی، شخصیسازی و شاخصهای دیگر بهکمک صنعت چاپ آمده و با پیشرفت روزافزون فناوری هوشمصنوعی، این صنعت نیز از قابلیتها و امکانات آن بهرهبرداری کرده است.
وی با طرح این موضوع که هوشمصنوعی قدرتهایی مانند تشخیص تصاویر، ترجمه خودکار، تولید خودکار محتوا و بهینهسازی فرایندهای طراحی را فراهم میکند، یادآور شد: صنعت چاپ و طراحی بهعنوان یکی از صنایع اصلی و حیاتی در جوامع مدرن، نقش مهمی در انتقال اطلاعات، تبلیغات و ایجاد هویت برند بر عهده دارد و میتوان گفت با پیشرفت فناوریهای هوشمصنوعی، این صنعت نیز شاهد تغییرات بزرگی شده است. هوشمصنوعی امکاناتی را در اختیار صنعت چاپ و طراحی قرار میدهد که پیشتر فراهم نبودهاند؛ مثل بهبود فرایندهای تولید، ارائه راهکار، پیشبینی نیاز مشتریان، افزایش تولید و کارایی.
عبدی در ادامه به مبحث طراحی و صفحهآرایی با هوشمصنوعی پرداخت و گفت: نرمافزارها و سایتهای فعال در این حوزه زیادند که هر یک از آنها میتوانند در بهبود شرایط کاری چاپخانهداران مهم باشند.