نگاهی به اخبار صنعت چاپ در سه ماه پایانی سال 1403

صنعت چاپ در واپسین ماه‌های سال 1403 با اخبار متنوع و مختلفی همراه بود؛ از انتخاب مدیرکل جدید دفتر چاپ و نشر تا برگزاری رویدادها و برنامه‌های چاپی. در گزارش پیش رو نگاهی کوتاه داشتیم به اخبار این حوزه.

دی‌ماه

درگذشت مجید فرشی‌فرید

بعد از گذراندن خدمت سربازی در سال ۱۳۴۴ در سازمان آب تهران استخدام شد، وی ضمن کار تحصیلات عالی خود را در مدرسه عالی حسابداری و سازمان مدیریت صنعتی به‌پایان رساند و از سال ۱۳۵۵ به حوزه لیتوگرافی وارد شد. او در سال ۱۳۶۰ اولین دستگاه لیتوگرافی را ساخت و تا پایان عمرش یک‌هزارو۵۰۰ ست ماشین تولید کرد، به‌طوری که اکنون در اغلب کارخانه‌ها و واحدهای فعال در حوزه پیش از چاپ و لیتوگرافی، نمونه‌ای از این دستگاه‌ها موجود است. خودکفایی در محصولات ایرانی، تولید برای حوزه چاپ و نشر و ارتقای سطح فرهنگ کتاب و کتابخوانی از جمله اهداف زنده‌یاد فرشی‌فرید در طول زندگی بود.

توقف ثبت‌سفارش واردات ماشین‌آلات چاپ

وی با بیان اینکه استمرار چنین روندی ضربه جدی به صنعت چاپ می‌زند، افزود: این موضوع نخست به صنایع داخلی ضربه می‌زند زیرا تا زمانی که یک واحد صنفی دستگاه چاپ باکیفیت و مناسبی نداشته باشد نمی‌تواند کالای باکیفیت به بازار عرضه کند، بخش زیادی از تولیدکنندگان مجبور به پرداخت هزینه‌های سربار هستند زیرا نمی‌توانند از ماشین‌های جدید بهره‌مند شوند، وقتی شمارگان و تعداد زیاد می‌شود هزینه‌ها کاهش پیدا می‌کند و همین مسئله در نهایت موجب می‌شود قیمت تمام‌شده کاهش یابد؛ الآن بخشی از تولیدکنندگان از این مسئله به‌دلیل سیاست‌های ارزی محروم هستند.

وی با بیان اینکه بی‌بهره‌ماندن از دستگاه‌های به‌روز چاپ به‌ضرر صادرات کشور است، گفت: امروز بازارهای زیادی را به‌دلیل به‌روزنبودن دستگاه‌ها و ماشین‌ها از دست می‌دهیم، صنعت چاپ به‌شکل مستمر در حال رشد و پیشرفت است و در این میان کشورهای همسایه سعی می‌کنند همیشه نوآور و یک قدم جلوتر از سایر رقبا باشند.

صالحی با طرح این موضوع که تجارت مثل هر شغل دیگری به تخصص و علم نیاز دارد، عنوان کرد: وقتی بازاری را از دست می‌دهیم، به‌دست‌آوردن مجدد همان بازار سخت و تقریباً ناممکن است؛ متاسفانه در زمینه نوسازی و نوآوری در صنعت چاپ عقب‌گرد داشتیم و ترکیه و امارات به‌خوبی توانستند بازار صادراتی چاپ ایران را از آن خود کنند؛ برای حل مشکل واردات ماشین‌های چاپ از نهادهای دولتی و غیردولتی و تشکل‌های صنفی درخواست کمک داشتیم اما تاکنون به نتیجه نرسیده است؛ از وزارت صمت پیگیر موضوع شدیم و این پاسخ را شنیدیم که مسئله در دست بررسی است و می‌گویند در حال تدوین قوانین و آیین‌نامه‌ها هستند.

صالحی با بیان اینکه ماشین‌آلات چاپ در کشور اکنون متعلق به سال‌های ۲۰۰۰ یا ۲۰۰۵ است، گفت: بخش عمده دستگاه‌های چاپ افستی که وارد کشور شدند دست‌دوم بودند، یک ماشین چاپ 3میلیون تا 4میلیون یورو قیمت دارد و این موضوع برای فعالان صنعت چاپ در شرایط اقتصادی کنونی توجیه اقتصادی ندارد؛ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به‌عنوان متولی صنعت چاپ مطالبه داریم که به این مسئله ورود پیدا کند؛ مدیرکل دفتر چاپ نیز تاکنون تلاش‌های خوبی انجام داده است اما امیدواریم وزارت فرهنگ در تعامل با وزارت صمت پیگیر این مسئله شود.

برگزاری نمایشگاه چاپ تهران سالی دو بار

فضای نمایشگاه سئول پاسخگوی نیاز صنعت چاپ نیست؛ امسال ۲۰هزار مترمربع فضا از سوی شرکت‌ها تقاضا داشتیم که به‌دلیل همزمانی با یک رویداد نمایشگاهی دیگر نتوانستند به نمایشگاه چاپ بیایند.

ابوالحسنی با بیان اینکه به‌دلیل مشکلات ارزی شرکت‌ها امکان حضور در نمایشگاه سئول را ندارند، افزود: حضور شرکت‌های خارجی در نمایشگاه حدود متری ۲۱۰یورو می‌شد که همین موضوع امکان حضور برخی شرکت‌ها را محدود می‌کرد و با وجود حضور برخی شرکت‌ها اما عده‌ای دیگر از حضور بازمی‌ماندند؛ نمایشگاه اول، خردادماه در مرکز نمایشگاهی مصلای تهران و نمایشگاه دوم، دی‌ماه در مرکز نمایشگاه بین‌المللی سئول برگزار خواهد شد تا هر دو مشکل پیشین برطرف شود.

این رویداد با عنوان نمایشگاه چاپ و بسته‌بندی و ماشین‌آلات وابسته ضرباهنگ چاپ با دسته‌بندی گروه‌های مختلف چاپی و سالن‌های اختصاصی شامل چاپ دیجیتال، تبلیغات، چاپ و بسته‌بندی، تابلوساز، نوشت‌افزار و… خواهد بود.

بهمن‌ماه

همه‌چیز درباره هوش‌مصنوعی در صنعت چاپ

این سمینار به‌همت اتحادیه لیتوگرافان و انستیتو چاپ دانشگاه امیرکبیر و با حمایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یکشنبه ۲۸ بهمن از ساعت ۹ تا ۱۳ در تالار بهمن دانشگاه صنعتی امیرکبیر برگزار ‌شد. در این سمینار علی‌اکبر ابراهیمی مدیرکل وقت دفتر چاپ و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سعید پورمهدیان رئیس انستیتو چاپ و دانشکده پلیمر دانشگاه صنعتی امیرکبیر و جمعی از فعالان صنعت چاپ کشور حضور داشتند.

ابراهیمی در این سمینار طی سخنانی گفت: امروزه هوش‌مصنوعی گستره‌تر از گذشته شده است و باید بتوانیم در صنعت چاپ و نشر بهره‌برداری بهینه‌ای از آن داشته باشیم زیرا به‌روزکردن دانش و اطلاعات این حوزه می‌تواند موجب ارتقای صنعت چاپ و نشر کشور در حوزه‌های مختلف شود؛ هوش‌مصنوعی هوش انسان‌ها و خلاقیت‌ها را درنوردیده و امروزه تحول شگرفی در صنعت چاپ ایجاد کرده، به‌طوری که می‌توان گفت صنعت چاپ عصرهای مختلفی را پشت‌سر گذاشته است، از چاپ دستی و آنالوگ و دیجیتال تا امروز که ترکیبی از هوش‌مصنوعی است.

وی به امضای تفاهم‌نامه وزارت فرهنگ و ارشاد با دانشگاه صنعتی امیرکبیر اشاره کرد و گفت: به‌دنبال این تفاهم‌نامه، انستیتوی صنعت چاپ شکل گرفت، هیئت‌امنا تشکیل شد و اکنون موضوعات مختلف مثل جذب دانشجو در مقاطع کارشناسی تا دکترا، حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و برگزاری دوره‌های تخصصی را دنبال می‌کند.

در ادامه این سمینار، سعیده ممتازی رئیس پژوهشکده هوش‌مصنوعی دانشگاه صنعتی امیرکبیر نیز در سخنانی با بیان اینکه هدف اصلی هوش‌مصنوعی شبیه‌سازی فرایندهای ذهنی و هوش انسان با رایانه است، گفت: هوش‌مصنوعی یک فرایند الگوریتمی است که به‌دنبال یافتن الگوهای تکرارشونده در حجم زیاد است، به‌کمک الگوها برای داده‌ها و رویدادهایی که دیده نشده است پیش‌بینی‌هایی داشته باشیم.

وی با بیان اینکه انواع هوش‌مصنوعی شامل هوش‌مصنوعی محدود و عمومی و ابرهوش‌مصنوعی می‌شود، ادامه داد: هوش‌مصنوعی زیرشاخه‌های متنوعی دارد که هر یک کاربردهای مختلفی دارند؛ نخستین لایه هوش‌مصنوعی اتوماسیون است به این معنا که توانایی اجرای کاملاً خودکار وظایف بر اساس مجموعه‌ای از قواعد مشخص و تعریف‌شده را دارد، در لایه دوم هوش‌مصنوعی توانایی ماشین در اجرای وظایفی که معمولاً نیاز به هوشمندی شبیه به انسان دارد، در لایه سوم نیز یادگیری ماشین است که در آن توانایی بهبود تدریجی عملکرد اجرای وظایف با استفاده از داده و تجربه مبتنی بر روش آماری بدون نیاز به برنامه‌ریزی خارجی است و در لایه چهارم نیز یادگیری عمیق رخ می‌دهد که شبکه عصبی چندلایه با تعداد لایه‌های زیاد را ممکن ساخته است.

این شرکت‌ها مدعی هستند که با مجهزکردن سیستم‌ها و چاپگرهایشان به هوش‌مصنوعی توانسته‌اند در این حوزه تحول داشته باشند و در حوزه چاپ و نشر، بهینه‌سازی پیش از چاپ با هوش‌مصنوعی توانسته است نتایج خوبی ایجاد کند.

در بخش دیگر این سمینار، اشکان شکوه‌فرد مدرس حوزه چاپ نیز در سخنانی با عنوان «هوش‌مصنوعی در چاپ و نشر»، گفت: امروزه تب هوش‌مصنوعی وجود دارد اما باید چالش‌های آن را بشناسیم، زیرساخت‌های آن را بدانیم و از این موضوع مطلع شویم که آیا در صنعت چاپ قابل اجراست یا خیر؛ هوش‌مصنوعی می‌تواند جایگزین هوش انسانی شود در مسائلی چون تصمیم‌گیری، حل مسئله و برنامه‌ریزی و هوش‌مصنوعی اکنون در بخش‌های برنامه‌ریزی و کنترل تولید، مدیریت کیفیت، مدیریت تأمین و نگهداری و مدیریت زنجیره تأمین صنعت چاپ قابل اجراست.

شکوه‌فرد با بیان اینکه اکنون در صنعت چاپ داده‌های زیادی نداریم، افزود: اکنون چند نرم‌افزار هوش‌مصنوعی برای چاپ صنعتی وجود دارد که می‌توانند به بهبود کیفیت و کاهش خطا و بهینه‌سازی فرایند چاپ کمک کنند؛ نرم افزارهایی Obico برای مدیریت و نظارت بر چاپگرهای سه‌بعدی استفاده می‌شود و به کاربران امکان می‌دهد تا فرایند چاپ را از راه دور کنترل کنند؛ نرم‌افزار Intinker نیز برای بهبود کالیبراسیون استفاده می‌شود و به بهبود کیفیت سطح و دقت صفحه چاپ کمک می‌کند؛ همچنین نرم‌افزار PrintPal برای تشخیص خطاها و بهینه‌سازی فرایند چاپ استفاده می‌شود و به کاربران امکان نظارت و واکنش سریع به خطاها را می‌دهد؛ نرم‌افزار PrintNanny  نیز برای کنترل کیفیت هوشمندانه و مدیریت فرایند چاپ استفاده می‌شود و به کاربران امکان می‌دهد تا عملکرد چاپ را بهینه‌سازی کنند؛ پیش از چاپ نیز هوش‌مصنوعی کیفیت زیبایی‌شناختی را افزایش می‌دهد، مدیریت رنگ را اتوماتیک انجام می‌دهد، الگوهای فرم‌بندی را خودکار انجام می‌دهد، کارایی را افزایش می‌دهد و خطاهای احتمالی را به‌میزان درخور توجهی کاهش و دقت را تا حدود ۹۰درصد افزایش می‌دهد.

در بخش دوم این سمینار مریم امیرمزلقانی درباره «کاربردهای هوش‌مصنوعی»، علی‌اصغر عبدی درباره «هوش‌مصنوعی در آموزش چاپ» و محمدحسین رحیمی‌یگانه درباره «چالش‌های هوش‌مصنوعی در صنعت چاپ» سخنرانی کردند.

عباس زارع، مدیرکل جدید دفتر چاپ

جدید این دفتر با حضور سرپرست معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و جمعی از مشاوران و مدیران این وزارتخانه دوشنبه ۲۹ بهمن‌ماه برگزار شد.

محسن جوادی سرپرست معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ایوب دهقانکار مشاور علمی‌اجرایی و مدیریتی معاون امور فرهنگی و جمعی از مدیران و کارشناسان معاونت فرهنگی در این جلسه حضور داشتند. علی‌اکبر ابراهیمی از آبان‌ماه ۱۴۰۰ در سمت مدیرکل دفتر چاپ و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت داشت. عباس زارع نیز پیش از این در سمت‌هایی مانند مشاور وزیر و معاون اخبار و رسانه مرکز روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران فعالیت داشته است.

لزوم ارتقا و به‌روزرسانی تجهیزات چاپی

وی با بیان اینکه تاکنون طرح یا برنامه‌ای در این زمینه به نمایندگان منعکس نشده است، افزود: تقویت صنعت چاپ باید جزو اولویت‌ها باشد؛ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به‌عنوان متولی باید پیشگام شود و به میدان بیاید، مجلس نیز از آن حمایت خواهد کرد.

قاضی‌زاده‌هاشمی همچنین بر ضرورت به‌روزرسانی دستگاه‌ها و تجهیزات صنعت چاپ تأکید کرد و ادامه داد: امروزه در دنیا خیلی از صنایع «های‌تک» شده‌اند که صنعت چاپ یکی از آن‌هاست؛ در صنعت چاپ و بسته‌بندی فناوری‌های نوینی وجود دارد که برخی از آن‌ها وارد کشور شده است؛ طی سال‌های اخیر بعضی از فعالان بخش خصوصی فعال شده‌اند و دولت باید از آن‌ها حمایت کند زیرا هرچه حمایت بیشتر باشد برای عرضه توانمندی‌های خود در کشورهای همسایه حرف بیشتری برای گفتن داریم.

قاضی‌زاده‌هاشمی همچنین با طرح این موضوع که با توجه به ظرفیت‌های موجود ایران می‌تواند در منطقه خاورمیانه قطب صادراتی صنعت چاپ و بسته‌بندی باشد، گفت: تاکنون تمرکزی روی این نشده است، باید به صنعتگران و فعالان این حوزه میدان بیشتر داده شود، در این زمینه معتقدم وزرای فرهنگ و ارشاد اسلامی و صمت از واحدهای صادرکننده برتر دعوت داشته باشند و برای نیل به این مقصود هدف‌گذاری‌های لازم را انجام دهند.

دوره‌های آموزشی متنوع و مختلف

بهمن‌ماه ماه دور‌ه‌های آموزشی مختلف بود؛ دوره آموزشی «محاسبه قیمت تمام‌شده در چاپ انعطاف‌پذیر» یکی از این رویدادها بود. این دوره آموزشی فرصتی استثنایی بود که علاوه بر ایجاد تخصصی منحصربه‌فرد، به چاپخانه‌داران این توانایی را بدهد تا برای بهبود اقتصاد کسب‌وکار چاپخانه خود و حتی اقتصاد کشور تصمیم‌های مهم و حیاتی بگیرند. برای صاحبان کسب‌وکارهای چاپ، آگاهی از قیمت تمام‌شده مانند داشتن یک چوب جادویی است که می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا هزینه‌ها را بهینه‌سازی کنند، این موضوع موجب افزایش سودآوری در بازار پرچالش امروز می‌شود و از سوی دیگر کمک می‌کند که بتوانند در این بازار رقابت‌پذیر باقی بمانند.

دوره آموزشی محاسبه قیمت تمام‌شده در چاپ انعطاف‌پذیر با تدریس ناصر اصفهانی، دوشنبه ۲۹بهمن‌ماه از ساعت 13:30 تا ۱۶ در سالن اجتماعات کارآفرینان اتاق بازرگانی تهران برگزار شد. در این دوره از نرم‌افزار «کنترل قیمت اقلام چاپی» رونمایی شد؛ این نرم‌افزار امکانات خوبی در اختیار فعالان صنعت چاپ قرار می‌دهد تا بتوانند به تناسب اقلام و کالاهای مختلف چاپی، قیمت نهایی کالا را تعیین کنند.

دوره آموزشی محاسبه قیمت تمام‌شده در چاپ افست نیز چهارشنبه هشتم اسفندماه در محل شرکت تعاونی چاپخانه‌داران توسط شرکت تعاونی چاپخانه‌داران تهران برگزار شد. با توجه به نیاز صنعت چاپ به ملزومات وارداتی و نوسانات نرخ ارز، چاپخانه‌داران بخش افست نیازمند به‌روزرسانی دانش خود در زمینه محاسبه قیمت تمام‌شده هستند. در این زمینه شرکت تعاونی چاپخانه‌داران، دوره‌ای آموزشی با موضوع «محاسبه قیمت تمام‌شده در چاپ افست» تدارک دیده بود. این دوره آموزشی با حضور استادان حوزه صنعت چاپ برگزار شد و سیدمحمد میرنعمتی‌نیا و علیرضا عظیمیان به طرح نکته‌های کاربردی و آموزشی درباره محاسبه قیمت تمام‌شده کالاهای چاپی پرداختند.

در این دوره یک‌روزه میرنعمتی‌نیا مدرس فنی رشته چاپ هنرستان فنی امام‌صادق(ع)، مؤلف و عضو کمیسیون کتاب درسی در رشته چاپ، درباره مباحثی همچون قیمت تمام‌شده، استراتژی‌های برآورد قیمت و مراحل مختلف آن (پیش از چاپ، چاپ و پس از چاپ) در چاپ افست سخنرانی کرد؛ همچنین علیرضا عظیمیان کارشناس رسمی دادگستری در رشته چاپ و چاپخانه، نکاتی کاربردی درباره قراردادهای چاپ، پیش‌فاکتور و فاکتور سفارش‌ها به شرکت‌کنندگان آموزش داد.

تشکیل پنج کمیسیون تخصصی در اتحادیه لیتوگرافان

پنج کمیسیون تخصصی آموزش، حل اختلاف، رسیدگی به تخلفات، فنی و بازرسی در اتحادیه لیتوگرافان تهران ایجاد شد.

در این زمینه کمیسیون آموزشی با هدف ارتقای دانش و مهارت اعضا در زمینه‌های مختلف مرتبط با صنعت چاپ و تبلیغات، کمیسیون حل اختلاف به‌منظور رسیدگی به اختلافات احتمالی بین اعضا و تلاش برای حل مسالمت‌آمیز آن‌ها و کمیسیون رسیدگی به تخلفات برای بررسی و رسیدگی به تخلفات احتمالی اعضا بر اساس قوانین و مقررات اتحادیه تشکیل شد.

همچنین کمیسیون فنی نیز برای ارائه مشاوره فنی و بررسی مسائل و چالش‌های فنی مرتبط با صنعت و کمیسیون بازرسی و رسیدگی به شکایات برای بازرسی از واحدهای صنفی و رسیدگی به شکایات از سوی مشتریان یا سایر اعضا تشکیل شده‌اند. برخی از این کمیسیون‌ها مانند کمیسیون رسیدگی به شکایات و کمیسیون فنی بر حسب نیاز و در مواقع لزوم تشکیل جلسه خواهند داد و در مقابل، کمیسیون‌هایی مانند کمیسیون آموزشی به‌طور منظم و مستمر فعالیت خواهند کرد؛ همچنین با هدف ارائه خدمات مشاوره‌ای تخصصی و بهره‌مندی اعضا از دانش و تجربه متخصصان، اتحادیه چهار مشاور منصوب کرد. این مشاوران در حوزه امور برنامه‌ریزی، امور آموزشی و رفاهی، آموزش، مشاور مالیاتی و بیمه و مشاور روابط‌عمومی منصوب شده‌اند و اتحادیه با این اقدام در تلاش است تا با بهره‌گیری از ظرفیت مشاوران، امکانات و خدمات متنوع‌تری را برای اعضای خود فراهم آورد و به رشد و توسعه کسب‌وکارهای آن‌ها کمک کند.

اسفندماه

خط اعتباری ویژه صنعت چاپ

عباس زارع مدیرکل دفتر چاپ در نخستین گفت‌وگوی رسانه‌ای خود با اشاره به اقدامات پیش روی دفتر چاپ و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، عنوان کرد: با توجه به مباحث و مسائلی که صنعت چاپ با آن درگیر است می‌توان گفت که جای «سند راهبردی صنعت چاپ» خالی است، اینکه فعالان صنعت چاپ بدانند اکنون کجا ایستاده‌اند و در آینده قرار است به کدام سمت حرکت کنند؛ همه این مسائل را می‌توان در سند راهبردی به‌خوبی دید؛ صنعت چاپ به این سند نیاز دارد تا بر اساس آن فعالان صنعت چاپ بدانند در کدام حوزه باید سرمایه‌گذاری کنند و هدایت سرمایه‌ها باید به کدام سمت باشد و از سوی دیگر انجام مطالعات تطبیقی و تحلیلی از وضعیت موجود صنعت چاپ نیز در آن دیده شود.

وی با اشاره به بحران نیروی انسانی متخصص و حرفه‌ای در صنعت چاپ، گفت: طی سال‌های مختلف، کمبود ظرفیت‌های آموزشی لازم، صنعت چاپ را با بحران تربیت نیروی متخصص روبه‌رو کرده و این بحرانی است که آینده این صنعت را تهدید می‌کند، به همین دلیل باید برنامه‌های مختلفی برای این حوزه پیش‌بینی شود؛ امروزه صنعت چاپ و بسته‌بندی یکی از کلیدی‌ترین و پرکاربردترین صنایع جهان به‌شمار می‌آید و به همین دلیل نیاز به تجهیز و نوسازی دارد؛ امیدوارم بتوانیم به‌زودی در تعامل با نمایندگان مجلس شورای اسلامی، فارغ از بودجه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، خط اعتباری ویژه برای صنعت چاپ بگیریم.

زارع با بیان اینکه در تلاشیم صنعت چاپ را احیا کنیم، گفت: به‌زودی نشست‌هایی با هدف معرفی ظرفیت‌های صنعت چاپ با کمیسیون‌های مختلف و مرتبط مجلس شورای اسلامی خواهیم داشت تا بتوانیم تسهیلات اعتباری لازم را برای نوسازی ناوگان صنعت چاپ به‌دست بیاوریم.

وی همچنین از رایزنی و نامه‌نگاری با مدیرعامل نمایشگاه ایران‌اکسپو خبر داد و عنوان کرد: این نمایشگاه یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای صادراتی کشور به‌شمار می‌آید که زمینه‌ای برای تبادل اطلاعات تجاری و گسترش مبادلات اقتصادی کشور است؛ با توجه به اهمیت صنعت چاپ و بسته‌بندی به‌عنوان یک صنعت تکمیلی در کنار سایر حوزه‌های صنعتی، طی نامه‌ای به مدیرعامل نمایشگاه ایران‌اکسپو خواستار حمایت و تسهیل حضور فعالان این حوزه در ایران‌اکسپو۲۰۲۵ شدیم.

زارع با اشاره به فرصت‌ها و چالش‌های حوزه چاپ و بسته‌بندی در این رویداد، گفت: فراهم‌سازی تسهیلگری و ایجاد ارتباط میان فعالان این صنعت با صنایع و بخش‌های مختلف مانند کارگزاران صادرات، اتاق‌های بازرگانی، کارشناسان و شرکت‌های خدمات صادراتی می‌تواند فعالان این حوزه را در مسیر صادرات با موفقیت‌های مختلفی همراه کند؛ رفع موانع موجود در حوزه صادرات، فراهم‌سازی زیرساخت‌های مناسب در عرصه تولید و حضور مؤثر محصولات درجه‌یک چاپی در بازارهای بین‌المللی از جمله کارکردها و نتایج حضور در چنین رویدادهایی است.

زارع با طرح این موضوع که صنعت چاپ و بسته‌بندی می‌تواند به توسعه صادرات غیرنفتی کمک کند، گفت: با این حضور فرصتی فراهم خواهد شد تا فعالان صنعت چاپ و بسته‌بندی با حضور در این نمایشگاه، ظرفیت‌ها و توانمندی‌های خود را در فضایی بین‌المللی معرفی کنند.

نمایشگاه ایران‌اکسپو ۸ تا ۱۲ اردیبهشت۱۴۰۴ در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران برگزار خواهد شد.

دیدار چاپی‌ها با مدیرکل دفتر چاپ

در این دیدار علاوه بر احمد ابوالحسنی رئیس اتحادیه چاپخانه‌داران تهران، جمعی از اعضای هیئت‌مدیره اتحادیه و پیشکسوتان صنعت چاپ حضور داشتند. در این نشست، عباس زارع در سخنانی گفت: من با حوزه صنعت چاپ آشنا هستم و در این حوزه با دستگاه‌های مختلف چاپ کرده‌ام و امیدوارم با کمک هیئت‌مدیره و صنف، مشکلات پیش روی این صنعت را حل کنیم.

وی با بیان اینکه طبق ماده۲ بند۱۶ قانون اهداف و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی متولی صنعت چاپ وزارت فرهنگ است، افزود: این صنعت با یک گردش مالی بسیار بالا و تأثیرگذاری بسیار زیاد جزو صنایع سوم دنیا محسوب می‌شود؛ باید از این آمادگی و ظرفیت در این حوزه استفاده لازم انجام شود؛ در این حوزه معتقدم باید در وزارت فرهنگ به این اعتقاد و باور برسیم که صنعت چاپ مهم است؛ الآن این صنعت در حوزه وزارت فرهنگ است، ممکن است زمانی قانون‌گذار بگوید که چاپ در حوزه وزارتخانه دیگری است اما اکنون باید از همه ظرفیت‌های صنعت استفاده بهینه شود و در راستای اهداف و مأموریت‌ها عمل کنیم.

وی با اشاره به طرح دیپلماسی فرهنگی در برنامه‌های وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، عنوان کرد: به‌نظر من یکی از بخش‌های عمده تحقق دیپلماسی فرهنگی در حوزه صنعت چاپ است؛ با توجه به ظرفیت کشور و تشکل‌های فعال در آن می‌توان از پتانسیل‌های مختلف بهره برد؛ به‌دنبال طرح نظرات و دیدگاه‌های مطرح‌شده در این دیدار، به‌زودی نشست‌هایی با حضور صنف برگزار خواهیم کرد.

زارع با بیان اینکه اگر در را به‌روی تشکل‌های صنفی صنعت چاپ ببندیم قطعاً اوضاع خوبی نخواهیم داشت، گفت: روز اول که به دفتر چاپ آمدم، از همکار اداره واردات پرسیدم میزان واردات محصولات چاپی چه میزان است و عدد به‌دست‌آمده این بود که در هشت ماه ابتدایی سال حدود ۲۴همت واردات محصولات چاپی به کشور داشتیم و همانجا به همکارمان گفتم من روزی خوشحال خواهم بود که این واحد تعطیل شود.

وی همچنین با طرح این موضوع که باید در قالب یک کارگروه مسئله واردات چاپ بررسی شود، یادآور شد: باید در این کارگروه ظرفیت واردات و تولید تتراپک بررسی شود و سرمایه‌گذاری در این بخش هدایت شود تا در شرایط اقتصادی کنونی همه موانع و مشکلات موجود برطرف شود.

زارع در ادامه به برگزاری دوره‌های آموزشی اشاره کرد و گفت: امروز بحث نیروی انسانی در صنعت چاپ یک دغدغه جدی است؛ بسیاری از چاپخانه‌ها از کارکنان بازنشسته دوباره استفاده می‌کنند؛ در این حوزه باید از ظرفیت‌های موجود در تشکل‌ها و اتحادیه‌ها در حوزه آموزش و نیروی انسانی استفاده کنیم.

وی همچنین درباره بحث تسهیلات و اعتبارات بانکی، توضیح داد: وزارت فرهنگ اعتبار مشخص و محدودی در حمایت از صنوف مختلف نمایش، سینما، رسانه، کتاب و… دارد و در این میان می‌طلبد که با همراهی اتحادیه‌ها و تشکل‌ها دریافت تسهیلات دنبال شود؛ اگر کمیسیون اقتصادی مجلس ظرفیت‌های صنعت چاپ را بشناسد و در جریان این حجم از واردات قرار بگیرد قطعاً به مدیریت این فضا کمک می‌کند؛ اینکه حداقل یک مشکل را از صنعت چاپ حل کنیم به وظایف خود عمل کرده‌ایم، در این میان اما نشست‌ها و جلسات مختلفی را با نمایندگان مجلس شورای اسلامی و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار خواهیم کرد تا مشکلات را احصا کنیم؛ در این شرایط سخت اقتصادی و رقابت نابرابر موجود باید به دست‌های همگی شما بوسه زد که در این شرایط کار می‌کنید و ما نیز وظیفه داریم که به شما کمک کنیم تا به خودکفایی نسبی در صنعت چاپ برسیم.

در بخش دیگر این نشست، ایوب دهقانکار نیز در سخنانی با اشاره به نگاه معاونت فرهنگی به حوزه چاپ، عنوان کرد: به اهمیت صنعت چاپ از منظرهای مختلف می‌توان پرداخت؛ محصولات چاپی محصولاتی هستند که از بدو تولد تا زمانی که انسان‌ها از این دنیا می‌روند با آن‌ها سروکار داریم و همه‌شمول است؛ اگرچه صنعت چاپ یک صنعت کاملاً تخصصی است اما مخاطب عام و شمولیت و عمومیت زیادی دارد؛ ویژگی دیگر این صنعت، گردش مالی بالای آن است؛ الآن خیلی از صنایع هستند که دوران فراز و فرود را تجربه می‌کنند اما فراز و فرود این صنعت نسبت به صنایع دیگر کمتر است چون مخاطب فراگیری دارد.

دهقانکار با بیان اینکه ارزآوری در شرایط اقتصادی کنونی برای ما اهمیت ویژه‌ای دارد، افزود: اینکه ارز کمتری از کشور خارج شود برای ما اهمیت زیادی دارد؛ در این حوزه معتقدم که صنعت چاپ می‌تواند ارزآوری خوبی برای کشور داشته باشد.

وی در ادامه به ویژگی سوم صنعت چاپ اشاره کرد و گفت: هر محصول فرهنگی از نظر ما یک رسانه است؛ کالاهای چاپی به‌تمامی فرهنگی و رسانه هستند و تولیگری آن به‌عهده وزارت فرهنگ است؛ در این زمینه در کنار دلایل دیگر، نگاه ما به حوزه چاپ مبتنی بر استراتژیک‌بودن است، وقتی عوامل را در کنار هم می‌گذاریم و با این نگاه به حوزه چاپ می‌نگریم همه ما اذعان داریم که چاپ یک صنعت استراتژیک و راهبردی است.

مشاور علمی‌فرهنگی و مدیریتی معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین از آمادگی کامل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را برای پیگیری کارها و برنامه‌های مرتبط با صنعت چاپ خبر داد و گفت: همه ما یک طرف میز هستیم، ما دست شما را برای یاری در این حوزه می‌فشاریم و اعلام می‌کنیم که در حوزه وزارت فرهنگ هیچ مشکلی نخواهید داشت و در هر آنچه مربوط به قانون‌گذاری و تسهیل واردات و صادرات صنعت چاپ و مواردی دیگر باشد با شما همکاری کامل خواهیم داشت.

وی با بیان اینکه قوانینی که موجب برخی محدودیت‌ها شده‌اند قابل بازنگری و اصلاح هستند، یادآور شد: این آمادگی وجود دارد که برخی قوانین را اصلاح یا عوض کنیم و قانون‌های جدید را به‌تناسب شرایط و اقتضائات روز بنویسیم؛ ما به مشکلات تأمین برق و انرژی و حوزه‌های دیگر چاپ واقف هستیم، در این میان اگر مشکل یا دغدغه‌ای با سایر حوزه‌ها و نهادهای دیگر هم داشته باشید این قول را می‌دهیم که همکاری حداکثری داشته باشیم تا مشکلات حل شود و وظیفه تسهیلگری خود را در امور مختلف به‌درستی دنبال کنیم.

احمد ابوالحسنی نیز در سخنانی با اشاره به انتصاب عباس زارع به‌عنوان مدیرکل دفتر چاپ، عنوان کرد: خوشبختانه مدیرکل جدید از خانواده صنعت چاپ است و با دغدغه‌ها و مشکلات این حوزه آشناست و لزومی ندارد که درباره اهمیت صنعت چاپ با ایشان صحبت کنیم، باید دست‌به‌دست هم مشکلات این صنعت را حل کنیم؛ امروز که به صف اول این نشست نگاه می‌کنم به خودم می‌بالم، امروز صنف با عشق و علاقه به اینجا آمده‌اند و با اینکه افراد زیادی دوست داشتند در این مراسم باشند اما به‌دلیل محدودیت فضا این امکان فراهم نبود.

ابوالحسنی با بیان اینکه طی چهار سال در اتاق بازرگانی و اتاق‌های اصناف فعالیت‌های مختلفی را انجام دادیم، گفت: ما با درایت، مدیریت و هزینه خود صنف جشنواره روز ملی صنعت چاپ را جشن می‌گیریم و همینجا اعلام می‌کنیم که سال آینده روز ملی صنعت چاپ با همکاری وزارت فرهنگ و اتحادیه برگزار خواهد شد.

وی با اشاره به دغدغه خروج کارهای چاپی از کشور، افزود: ما پیشنهاد دادیم که کمیسیونی تشکیل شود تا بررسی شود آیا کارهایی که به خارج از ایران فرستاده می‌شود قابلیت انجام آن در ایران هست یا نیست؛ دغدغه همه ما این است که سرمایه‌گذاری‌ها را به‌سمت درست هدایت کنیم.

ابوالحسنی با طرح این موضوع که باید کار را به کاردان سپرد، گفت: ما با وزارت فرهنگ نه دشمنی داشتیم و نه خواهیم داشت، ما افتخار می‌کنیم که این وزارتخانه متولی صنعت چاپ است، حرف ما این است که وزارت فرهنگ مشکلات ما را حل کند.

رئیس اتحادیه چاپخانه‌داران تهران با بیان اینکه در رویدادها و رخدادهای مختلف مثل جشنواره و نمایشگاه به‌دلایل مختلف وزارت فرهنگ حضور نداشت، افزود: انرژی و ظرفیت بسیار خوبی در این صنف وجود داشت و ما در هیئت‌مدیره تلاش کردیم همه آن‌ها را در مسیر بیندازیم، در این میان اما پیشنهاد می‌کنم که همه مثبت فکر کنیم و تلاش کنیم با کمک یکدیگر مشکلات این حوزه را حل کنیم؛ باید به این فکر کنیم که حال صنعت چاپ خوب شود، شرایط به‌خوبی مهیاست تا با کمک مدیرکل دفتر چاپ و معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ، مسائل و مشکلات مختلف را حل کنیم.

بررسی فرصت‌های صادرات در صنعت چاپ

در این نشست، بابک عابدین رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنعت چاپ در سخنانی با اشاره به اهمیت تعامل دولت با بخش خصوصی، عنوان کرد: به‌عنوان فعال بخش خصوصی و بازوی مشورتی کنارتان هستیم، صنعت چاپ از ارکان اصلی زنجیره تأمین فرهنگی و اقتصادی کشور است اما با چالش‌های متعددی مثل فرسودگی تجهیزات روبه‌رو است که بهره‌وری را در عرصه ارائه خدمات مؤثر به صنایع دیگر کاهش می‌دهد. رشد این صنعت از نظر فناوری بسیار سریع است و سرعت آن با توجه به توسعه هوش‌مصنوعی و استفاده در اتوماسیون تولید افزایش یافته است؛ بنابراین با بی‌توجهی به عرصه‌های داخلی و بین‌المللی با مشکل مواجه خواهیم شد و ممکن است بازار صادراتی از دست برود و نتوانیم با استاندارد جهانی کار را جلو ببریم.

عابدین با بیان اینکه فرایند تولید ۹۰درصد کالاهای چاپی با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی تأمین شده است، افزود: اگر تجهیزات و ماشین‌آلات به‌روز نشود به‌دلیل نیاز بازار به استانداردهای جدید ممکن است بازار داخلی را به واردکنندگان خارجی ببازیم.

وی با اشاره به مبحث آموزش نیروی انسانی و ارتقای مهارت‌ها، گفت: در این زمینه ایجاد دوره‌های آموزشی تخصصی با همکاری دانشگاه‌ها و مؤسسات فنی یک ضرورت است؛ همچنین تدوین استانداردهای مهارتی جدید در زمینه چاپ دیجیتال، بسته‌بندی نوین و فناوری‌های پیشرفته نیز می‌تواند به رشد صنعت چاپ کمک کند. برگزاری دوره‌های کارآموزی و کارگاه‌های تخصصی برای جذب نیروی جوان و کاهش شکاف مهارتی و صنعت نیز یک ضروت است که باید به آن توجه شود.

وی در ادامه به مبحث تسهیل امور صادراتی و گسترش بازارهای بین‌المللی اشاره کرد و افزود: شناسایی فرصت‌های صادراتی در کشورهای منطقه و تسهیل رویه‌های گمرکی، موضوعی جدی است که باید به آن توجه داشت؛ از سوی دیگر حمایت از حضور شرکت‌های چاپ و بسته‌بندی ایران در نمایشگاه‌های بین‌المللی نیز می‌تواند به توسعه صنعت چاپ ایران در بازارهای خارجی کمک کند.

وی همچنینن درنظرگرفتن مشوق‌های مالیاتی برای صادرکنندگان فعال در این حوزه را یک ضرورت دانست و تأکید کرد: در این حوزه پیشنهاد می‌کنم کارگروه ویژه‌ای برای بررسی موانع صادرات و تدوین راهکارهای عملی تشکیل شود؛ طبق آمار و ارقام درآمد جهانی صنعت چاپ حدود ۱۲۰۰میلیارد دلار است که سهم ترکیه حدود ۳۰میلیارد دلار و امارات ۳میلیارد دلار است.

عابدین با اشاره به سهم ۳میلیارددلاری ایران در این بازار، گفت: این در حالی است که با توجه به ذخایر معدنی ایران در مواد پلیمری، ظرفیت در این حوزه از ترکیه بیشتر است، به همین دلیل تسهیل رویه‌های گمرکی برای صادرکنندگان اهمیت دارد.

وی با بیان اینکه می‌توان در این حوزه تغییرات حداقلی داشت تا امور درآمدزایی برای کشور از طریق صنعت چاپ تسهیل شود، افزود: امروز مطالبات ما در وزارت صمت در میان موارد مختلف گم می‌شود، در این میان رفتن صنعت چاپ به‌سمت وزارت صمت در حالی که ما دفتر تخصصی چاپ در وزارت فرهنگ داریم یک اشتباه است. ‌

رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنعت چاپ همچنین درباره بازگشت امور اجرایی صنعت چاپ و بسته‌بندی به وزارت فرهنگ، توضیح داد: امروز یکپارچه‌سازی نظارت و سیاست‌گذاری‌ها تحت مدیریت وزارت فرهنگ، هماهنگی با سایر نهادهای مرتبط برای کاهش تداخل‌های اجرایی و افزایش کارآمدی در تصمیم‌گیری‌ها و ایجاد سامانه جامع برای نظارت بر عملکرد واحدهای چاپی، تسهیل صدور مجوزها و سامان‌دهی وضعیت صنفی یک ضرورت است.

عابدین در ادامه با اشاره به ضرورت نوسازی خطوط تولید و ناوگان صنعت چاپ کشور، گفت: در دهه۷۰ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تفاهم‌نامه‌ای با بانک مرکزی امضا کرده که از طریق آن به چاپخانه‌ها وام اعطا می‌شد، یک وام ۱۶درصدی که به‌تناسب طرح‌های توجیهی به چاپخانه‌های واجد شرایط اعطا می‌شد؛ با این وام‌ها تغییرات خوبی در نوسازی ناوگان صنعت چاپ انجام شد؛ تعریف مشوق‌های مالی برای واردات ماشین‌آلات مدرن و سرمایه‌گذاری در فناوری‌های چاپ پیشرفته و ایجاد صندوق حمایت از نوسازی صنعت چاپ با مشارکت بخش خصوصی و دولتی می‌تواند روند این نوسازی را ارتقا دهد.

عابدین همچنین درباره تحقیق و توسعه و حمایت از واحدهای کوچک و متوسط نیز گفت: ایجاد مراکز تحقیقاتی در حوزه چاپ هوشمند، بسته‌بندی پایدار و فناوری‌های جدید، حمایت از استارت‌آپ‌ها و کسب‌وکارهای کوچک نوآور در صنعت چاپ و همچنین تأمین زیرساخت‌های مناسب برای رشد کسب‌وکارهای نوپا در صنعت چاپ به پویایی این حوزه کمک می‌کند.

وی با طرح این موضوع که ۶۵درصد ماشین‌آلات چاپ ایران فرسوده هستند، عنوان کرد: چاپخانه‌ها به نوسازی نیاز دارند و بی‌توجهی به آن آسیب‌های زیادی به‌همراه دارد زیرا ظرفیت تولید را کاهش، ضایعات را افزایش و منابع را هدر می‌دهد.

عابدین همچنین پیشنهاد کرد یک کارگروه مشترک متشکل از نمایندگان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنعت چاپ و فعالان صنعت چاپ تشکیل شود تا برنامه‌ای جامع برای اجرایی‌سازی این پیشنهادها تدوین شود.

در بخش دیگر این نشست، عباس زارع با اشاره به سابقه حضور خود در صنعت چاپ از سال‌های نوجوانی، گفت: یکی از دغدغه‌های من در طول سال‌های مختلف این بود که چرا در میان همه حوزه‌های وزارت فرهنگ، صنعت چاپ دیده نمی‌شود، همه اولویت‌های دیگر دیده می‌شود اما به چاپ کمتر پرداخته می‌شود. در این میان تلاش می‌کنیم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی متوجه حساسیت و اهمیت صنعت چاپ شود، طبق ماده۲ بند۱۶ قانون اهداف و مأموریت‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، متولی صنعت چاپ وزارت فرهنگ است و به همین دلیل باید همه جوانب صنعت چاپ را ببینیم.

زارع با بیان اینکه اکنون نیازمند جمع‌آوری اطلاعات و آمار در صنعت چاپ هستیم، ادامه داد: در نخستین روزهای حضورم در دفتر چاپ متوجه شدم که ۴۵هزار تُن ثبت سفارش واردات کالا در صنعت چاپ و ۲۹۸ کد تعرفه برای واردات داریم، در این حوزه معتقدم که این رویه باید حتماً اصلاح شود؛ این در حالی است که زمانی باید اجازه واردات کالاهای چاپی داشته باشیم که توان تولید آن‌ها در داخل کشور نباشد، اگر واردات کاهش یابد چاپخانه‌ها جان دوباره‌ای می‌گیرند، گاه واردات یک قلم کالا چند برابر بودجه وزارت فرهنگ است.

زارع با بیان اینکه باید جایگاه صنعت چاپ را در وزارتخانه احیا کنیم، گفت: با واگذاری صنعت چاپ به وزارت صمت موافق نیستیم.

پیش‌بینی افزایش ۵۰ تا ۶۰درصدی بهای خدمات چاپی

احمد ابوالحسنی با اشاره به نرخ‌گذاری خدمات چاپی در سال پیش رو عنوان کرد: این سومین نشستی است که درباره نرخ‌گذاری خدمات چاپی و مشکلات پیش‌آمده برگزار می‌شود؛ اهمیت این موضوع زمانی مشخص می‌شود که بدانیم همه مجموعه‌ها به‌دلیل نوسانات ارزی با یک نرخ با مشتریان خود قرارداد می‌بندند اما پس از گذشت مثلاً سه ماه برای خرید مواد اولیه با مشکلات زیادی روبه‌رو می‌شوند؛ با این وجود برخی شرکت‌های سفارش‌دهنده محصولات چاپی نیز از موقعیت سوءاستفاده می‌کنند و کار را با قیمت پایین‌تر سفارش می‌دهند که در بسیاری از مواقع این مسئله موجب رو در روی هم قرار گرفتن همکاران می‌شود.

وی با بیان اینکه این اتفاق بر مبنای ارتباط غلط رخ می‌دهد، افزود: هرچند پایان سال درخواست و سفارش افزایش پیدا کرده است اما این دست از سوءاستفاده‌ها نیز وجود دارد که باید با هوشیاری و همدلی مقابل این رفتارها بایستیم.

ابوالحسنی با اشاره به پیشینه نرخ‌گذاری در اتحادیه طی سال‌های اخیر، گفت: اگر به چهار سال پیش برگردیم که موضوع قیمت‌گذاری را شروع کردیم می‌بینیم این اقدام تأثیر داشته اما اینکه همه رعایت کنند شدنی نیست؛ من تجربه این کار را در اتحادیه لیتوگرافان داشتم که در آنجا رقابت و قیمت‌شکنی خیلی زیاد بود اما با نرخ‌گذاری کنترل شد؛ پس از آن با حضور در اتحادیه چاپخانه‌داران نیز همان فرمول را پیاده کردم.

وی با بیان اینکه نرخ‌گذاری و تبعیت از آن نیازمند اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی است، ادامه داد: سال اول در اتحادیه چاپخانه‌داران خیلی موفق نبودیم، قیمت‌ها تغییر کرد و تأثیر گذاشت اما نمودی نداشت چون اختلاف قیمت‌ها خیلی کم بود ولی در سال‌های بعد با همکاری اتحادیه‌های استانی بازخورد خوبی داشت؛ اکنون به‌دنبال اجرایی‌شدن نرخ‌نامه مصوبی در استان‌ها و شهرستان‌ها از این کار به‌عنوان یک عمل و خروجی خوب یاد می‌کنند؛ البته سال ۱۴۰۳ به‌دلیل نوسانات ارزی مجبور شدیم وسط دوره هم نرخ را اضافه کنیم و خوشبختانه صنف هم از آن استقبال کرد.

ابوالحسنی با طرح این موضوع که در چاپخانه‌های بزرگ تهران تا قبل از بحران قیمت‌ها و نوسانات ارزی مشکلی نبود، گفت: مشکل نرخ و دستمزد در چاپخانه‌های کوچک و متوسط که بخش عمده آن‌ها در خیابان ظهیرالاسلام هستند و رقابت زیاد است خیلی بیشتر بود اما الآن در چاپخانه‌های بزرگ که اغلب کالامحور هستند مشکل ایجاد شده است زیرا اختلاف قیمت ارز آن‌قدر زیاد است که بر فعالیت و کسب‌وکار آن‌ها تأثیر آنی دارد.

وی همچنین درباره این موضوع عنوان کرد: بخش عمده چاپخانه‌داران قراردادهای دوسه‌ماهه دارند و موضوع نوسانات در کار آن‌ها بحران ایجاد کرده است زیرا مثلاً برای یک سفارش چک دوسه‌ماهه گرفته‌اند درعین‌حال همان زمان مقوا را کیلویی ۴۰تومان خریده و جعبه تولید کرده‌اند اما در پایان حتی اگر کل پول‌ها را هم بخواهند دریافت کنند پول مقوا هم نمی‌شود.

ابوالحسنی با اشاره به برگزاری نشست‌های مستمر در اتحادیه چاپخانه‌داران برای موضوع قیمت‌گذاری خدمات چاپی، گفت: تاکنون سه جلسه در اتحادیه برگزار شده و تلاش کردیم با دعوت از جمع گسترده صنف در بخش‌های مختلف، همه را دور هم جمع کنیم تا به نوعی فرهنگ‌سازی انجام شود و همه از آن تبعیت کنند.

وی در ادامه در پاسخ به این سؤال که نرخ خدمات چاپی سال ۱۴۰۴ چگونه خواهد بود، توضیح داد: پیش‌بینی می‌کنم ۵۰ تا ۶۰درصد افزایش قیمت خدمات چاپی را شاهد خواهیم بود، چون مرکبی که چاپخانه‌دار کیلویی ۲۰۰هزار تومان خریداری می‌کرد اکنون به بیش از ۵۰۰هزار تومان رسیده و زینک ۹۰هزارتومانی حدود ۱۵۰هزار تومان فروخته می‌شود؛ با توجه به نوسانات نرخ ارز بخش عمده صنف به‌دلیل نوسانات تصمیم گرفته‌اند یا نقدی کار کنند یا مشتری مواد اولیه را خودش خریداری کند؛ در این زمینه بارها صحبت کردیم و راهی غیر از این نیست.

وی همچنین از نهایی‌شدن نرخ‌نامه اتحادیه طی یکی‌دو جلسه پیش رو خبر داد و افزود: تلاش می‌کنیم یک جلسه دیگر در سال ۱۴۰۳ داشته باشیم اما اگر شرایط آن مهیا نشد در فروردین‌ماه نشست برگزار می‌کنیم و این موضوع را نهایی خواهیم کرد.

دیدار پایان سال ابوالحسنی با خبرنگاران چاپ

نشست خبری پایان سال اتحادیه چاپخانه‌داران تهران با حضور احمد ابوالحسنی رئیس اتحادیه، میریونس جعفری نایب‌رئیس اتحادیه و رضا منصوری مشاور آموزشی اتحادیه (دوشنبه ۲۷ اسفندماه) در اتاق اصناف تهران برگزار شد. ابوالحسنی در این نشست با اشاره به اقدامات سال ۱۴۰۳ اتحادیه چاپخانه‌داران تهران، عنوان کرد: یکی از مهم‌ترین اتفاق‌های سال ۱۴۰۳ در حوزه چاپ حضور مدیرکل جدید دفتر امور چاپ وزارت فرهنگ در این دفتر بود، بالاخره فردی در این حوزه منصوب شد که به‌خوبی با صنعت چاپ آشناست و دغدغه‌ها و مشکلات فعالان این صنعت را می‌شناسد؛ طی این مدت جلسات و رایزنی‌های مختلفی با مدیرکل جدید داشتیم، در این میان یکی از بخش‌هایی که ارشاد می‌تواند کمک کند مسئله چاپخانه‌های کوچک است که مشکلات زیادی در مسیر فعالیت‌های خود دارند.

ابوالحسنی با بیان اینکه قرار است با پیگیری معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجموعه‌ای از تسهیلات و اعتبارات در نظر گرفته شود، گفت: رایزنی برای اختصاص وام تبصره۱۸ یا دریافت تسهیلات اعتباری خاص از وزارت صمت برخی از این اقدامات است و مقرر شده اگر این کارها انجام شود یارانه را وزارت فرهنگ توزیع کند.

وی همچنین با بیان اینکه سرمایه در گردش نیاز چاپخانه‌های کوچک است، گفت: در تبریز اتفاق‌های خوبی افتاده و برخی چاپخانه‌های کوچک توانسته‌اند وام و تسهیلات خرد دریافت کنند؛ با توجه به اینکه چنین ظرفیتی در وزارت صمت وجود دارد باید از این ظرفیت‌ها استفاده کنیم تا به پویایی صنعت چاپ به‌ویژه در حوزه واحدهای کوچک کمک شود.

رئیس اتحادیه چاپخانه‌داران تهران در ادامه به موضوع جابه‌جایی و پایین‌آوردن تابلو اتحادیه از سوی تعاونی چاپخانه‌داران به‌عنوان مالک اشاره کرد و گفت: تنها اتفاق بد امسال همین مسئله بود که با انتقاد بسیاری از فعالان صنعت چاپ همراه بود، البته اعلام آمادگی کردیم که برای هر مذاکره و صحبت با هدف رفع مشکل آماده هستیم که هنوز اتفاقی نیفتاده است.

ابوالحسنی در ادامه به موضوع دریافت پروانه صنعتی برای چاپخانه‌ها اشاره کرد و یادآور شد: امسال درصدد بودیم برای چاپخانه‌دارها جدا از اینکه جواز صنفی دارند پروانه صنایع بگیریم؛ با توجه به اینکه اغلب مواد اولیه چاپخانه‌ها وارداتی است و نمونه داریم که چاپخانه سفارش کار سنگین داده و مواد اولیه او در کمرگ است اما به‌دلیل اینکه پروانه صنایع نداشته و فقط جواز صنف دارد با مشکل مواجه شده است؛ قانونی وجود دارد مبنی بر اینکه واحدهایی که پروانه صنایع داشته باشند می‌توانند قبل از اینکه ارز به آن‌ها اختصاص داده شود و به‌دلیل اینکه اجناس مورد نیازشان در تولید استفاده می‌شود ۹۰درصد کالاهایشان را ترخیص کنند؛ الآن شرایطی فراهم شده است که ضمانت‌نامه می‌گذارند و وقتی ارز به آن‌ها اختصاص داده شد ۱۰درصد باقی‌مانده را هم ترخیص می‌کنند؛ سال جاری استاندار از سه چاپخانه صنعتی بازدید کرد و وزیر صمت نیز از چند چاپخانه دیگر بازدید داشت که این دیدارها موجب شد مسئولان در جریان مشکلات فعالان و دست‌اندرکاران این حوزه قرار گیرند.

وی درباره حل مسئله ممنوعیت صادرات ماشین‌های چاپ مدل پایین ادامه داد: در این حوزه پیگیری‌های خوبی انجام شده است زیرا از کشورهای همسایه مشتری برای این دستگاه‌ها وجود دارد تا چاپخانه‌دار بتواند با توجه به نقدینگی به‌دست‌آمده دستگاه جدید خریداری کند.

ابوالحسنی همچنین گفت: در حوزه قیمت‌گذاری نیز امسال جلسات مختلفی با بزرگان صنعت چاپ تهران و استان‌های مختلف داشتیم، در این حوزه سایتی طراحی شد که قیمت‌گذاری‌ها مبنا و معیار داشته باشد و همه به آن استناد کند.

وی همچنین درباره انتخابات اتحادیه چاپخانه‌داران در ۲۶ فروردین‌ماه ۱۴۰۴ گفت: از همه اعضا دعوت می‌کنم که حضور پررنگ و مؤثری در انتخابات داشته باشند و همه بدانیم هر کس رأی آورد منتخب این صنف فرهنگی و آگاه است.

صادرات صنعت چاپ

نشست خبری «چالش‌ها و فرصت‌های پیش روی صنعت چاپ در سال ۱۴۰۴» با حضور بابک عابدین رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنعت چاپ و بسته‌بندی، هومن محمدی نائب‌رئیس اتحادیه و حمیدرضا طاهری‌آشتیانی عضو اتحادیه دوشنبه (۲۸ اسفندماه) در اتاق بازرگانی ایران برگزار شد. عابدین درباره وضعیت صنعت چاپ در سال ۱۴۰۳ گفت: صنعت چاپ سال ۱۴۰۳ با مشکلات متعددی مثل ناترازی انرژی، مشکلات ارزی و هزینه‌های تحمیلی چون بی‌ثباتی زنجیره تأمین، بی‌ثباتی در ثبت سفارش ماشین‌آلات و مشکل بازگشت ارز حاصل از صادرات برای صادرکنندگان صنعت چاپ روبه‌رو بود، با این وجود اما با همت عالی و تلاش همه دست‌اندرکاران چاپ در همه بخش‌ها این سال به‌پایان رسید و صنف با همت خود نگذاشت که نیاز کشور به چاپ و تأمین نیاز بازار بسته‌بندی با مشکل مواجه شود.

عابدین با بیان اینکه انجام این اقدام کار سختی بود، ادامه داد: سال ۱۴۰۳ در حوزه آموزش فعالیت خیلی خوبی داشتیم، مشکلاتی را که درباره تغییر نرخ محاسبه قیمت‌ها برای ورود کالا به کشور وجود داشت برطرف کردیم و در بحث حمایت از تولید داخلی با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز از واردات بی‌رویه کالاهای چاپی با کارشناسی اتحادیه صادرکنندگان جلوگیری شد زیرا کالاهایی که امکان چاپ آن‌ها در ایران وجود دارد نباید به کشورهای دیگر برود.

به‌گفته وی، همچنین با همکاری اتاق بازرگانی، مشکل ثبت سفارش ماشین‌آلات چاپ که در ۶ماه نخست امکان‌پذیر نبود حل شد، مشکل فیلم آلومینیوم هفت‌میکرون نیز در تعامل و همکاری وزارت صمت به نتیجه رسید.

وی با طرح این موضوع که بخش خصوصی می‌تواند در چابک‌سازی و تسهیل امور کمک‌حال دولت باشد، گفت: حدود سه‌ونیم‌میلیون بنگاه صنفی در کشور است که هنوز به تولید ناخالص ملی کمک نکرده‌اند، در این بخش معتقدم دولت باید ثمره کارهایش را تا سال بعد ببیند که آخرین سال چشم‌انداز بیست‌ساله است.

عابدین همچنین به نقش صنعت چاپ و بسته‌بندی در توسعه صادرات غیرنفتی اشاره کرد و یادآور شد: صنف چاپ در این حوزه می‌تواند اثرگذار باشد، متأسفانه اتحادیه صنف چاپخانه‌داران تهران به‌عنوان مرجع چاپ کشور به این سمت نرفت و بیشتر به مسائل حاشیه‌ای و شوآف‌ها پرداخت که نتیجه آن نه‌تنها بهبود شرایط صنعت چاپ نشد بلکه تنش‌ها را هم در این سال‌ها زیاد کرد و مطالبه‌گری حقوق صنفی هم در این سال‌ها انجام نشد.

به‌گفته رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنعت چاپ، این اتحادیه سال گذشته توافق‌نامه‌هایی با انجمن‌ها و نهادهایی مثل انجمن صنایع پلیمری کشور، شرکت تعاونی صنف چاپخانه‌داران تهران، انجمن تولیدکنندگان بنر و کانون فرهنگی‌آموزشی قلمچی بست که بخشی از این اقدامات در مسیر مسئولیت‌های اجتماعی اتحادیه بودند.

و سر به فلک کشیدن قیمت‌ها

در واپسین روزهای سال 1403 قیمت بسیاری از اقلام چاپی روند صعودی طی کرد؛ برای مثال کاغذ تحریر ۷۰گرمی در سایز ۷۰در۱۰۰ در بازار به‌قیمت یک‌میلیون‌و۶۷۰هزار تومان به‌فروش می‌رسید، همچنین سایز ۶۰در۹۰ این کاغذ نیز بندی یک‌میلیون‌و۲۷۰هزار تومان به‌فروش می‌رسید. این در حالی است که این سایز و سایز ۷۰در۱۰۰ در فروردین‌ماه سال جاری به‌ترتیب بندی یک‌میلیون‌و۷۰هزار و یک‌میلیون‌و۲۰۰هزار تومان در بازار خرید و فروش می‌شد. در این میان نه‌تنها تقاضا برای خرید کاغذ کاهش یافته بلکه خرید و فروش در بازار نیز به حداقل رسیده است، شوک قیمتی ایجادشده در بازار تبعات مختلفی برای فعالان حوزه چاپ و نشر به‌همراه داشته است مثل افزایش قیمت پشت جلد کتاب و رکود بازار.

کارشناسان بازار بر این عقیده هستند که بخش عمده این اتفاقات، دلالی عده‌ای سودجو است که اگرچه کاغذ را به‌قیمت کمتری خریداری کرده‌اند اما برای سود بیشتر کاغذ را متناسب با نرخ روز ارز تعیین می‌کنند و متأسفانه قیمت‌های بازار از سوی عده‌ای سودجو تعیین می‌شود، به‌طوری که هر روز بعد از اطلاع از نرخ روز ارز، حدود ساعت 10:30 تا ۱۱، قیمت کاغذ را در بازار اعلام می‌کنند و اهالی چاپ و نشر تا قبل از این ساعت معامله‌ای ندارند و باید منتظر باشند تا نرخ جدید اعلام شود!

About Author