گزارش فراچاپ از تجربه دروپا 2024
نمایشگاه دروپا را می‌توان برجسته‌ترین و مهم‌ترین رویداد تجاری جهانی در صنعت چاپ و بسته‌بندی دانست. نمایشگاهی که خرداد ماه امسال، بعد از هشت سال با حضور جمع گستردهای از فعالان صنعت چاپ دنیا برگزار شد. این رویداد، فرصت خاص و بی‌نظیری برای متخصصان و جدیدترین فناوری‌ها، ماشین‌آلات، مواد اولیه و خدمات حوزه چاپ و بسته‌بندی به شمار می‌آید که استراتژی‌های حرفه‌ای پیش روی کمپانی خود را به تناسب این رویداد، برنامه‌ریزی کنند. دروپا 2024، فرصتی استثنایی برای متخصصان و فعالان صنعت چاپ ایران بود که با آخرین، جدیدترین و به روزترین تجهیزات چاپ در جهان، پس از هشت سال وقفه از نزدیک آشنا شوند. در این دوره نیز جمع گستردهای از دست‌اندرکاران صنعت چاپ از ماه‌ها پیش برای حضور در این رویداد بین‌المللی تدارک دیدند. به گواه بسیاری از فعالان صنعت چاپ و بسته‌بندی، ردپای هوش مصنوعی و ربات‌ها امسال در این صنعت پررنگ‌تر شده بود و سمت و سوی این حوزه به زودی شاهد تغییرات گسترده خصوصاً در بخش چاپ دیجیتال است.
غرفه‌دارانی از 52 کشور و بازدیدکنندگانی از 172 کشور
دروپا فرصتی عالی برای ملاقات با کارشناسان و رهبران صنعت چاپ و گرافیک بود، بازدیدکنندگان این فرصت را داشتند که با حرفه‌ای‌ها از سراسر جهان ملاقات کنند و درباره آخرین روندها، تکنیک‌ها و فناوری‌ها اطلاعات کسب کنند. نمایشگاه دروپا ۲۰۲۴ از ۸ تا ۱۸ خردادماه در شهر دوسلدورف آلمان برگزار شد، طبق اطلاعات سایت نمایشگاه، در این دوره 1643 غرفه‌دار از 52 کشور، ویترین برجسته‌ای از نوآوری‌ها را در سالن‌های نمایشگاه دوسلدورف ارائه کردند و بازدیدکنندگان تجاری را با نمایش‌های فراموش‌نشدنی به وجد آوردند. سهم بازدیدکنندگان بین‌المللی از نمایشگاه حدود 80 درصد بود که از 174 کشور از این رویداد بازدید کردند، عدد و ارقامی قابل توجه که نشان‌گر اهمیت و ویژگی دروپا است. پس از اروپا، آسیا با 22 درصد و پس از آن آمریکا با 12 درصد بیشترین نماینده را در این رویداد داشتند. این نمایشگاه در 18 سالن برگزار شد و طبق نظرسنجی‌ها حدود 96 درصد از بازدیدکنندگان تأیید کردند که به‌طور کامل به اهداف مرتبط با بازدید خود دست یافته‌اند، همچنین بیش از 50 درصد آن‌ها از صنعت چاپ و پس از آن صنعت بسته‌بندی بودند که سهم آن به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است و تمرکز بسیاری از غرفه‌داران به عنوان محرک رشد بوده است. در مجموع نیز 170 هزار بازدیدکننده تجاری از دروپا 2024 بازدید کردند.
دروپا؛ فشارسنج اقتصادی صنعت چاپ
دروپا نمایشگاه تجاری پیشرو برای صنعت چاپ و گرافیک است. هر چهار سال یک بار در دوسلدورف برگزار می شود و رویدادی ضروری برای همه کسانی است که در صنعت چاپ، بسته‌بندی و گرافیک حضور دارند. از جمله نتایج و ثمرات این رویداد می‌توان به ارتقای دانش فنی با شرکت در سمینارها و کنفرانس‌های تخصصی و آشنایی با روندهای روز صنعت چاپ، گسترش شبکه ارتباطی در ملاقات با تأمین‌کنندگان جهانی و ایجاد ارتباط با متخصصان بین‌المللی، معرفی توان‌مندی‌ها با نمایش محصولات و خدمات ایرانی به بازار جهانی و جذب سرمایه‌گذاری خارجی و بسترسازی برای صادرات با شناسایی فرصت‌های صادراتی و ورود به بازارهای جدید اشاره کرد. برخی از فعالان صنعت چاپ ایران که از این رویداد بازدید کردند بر این مسئله تأکید داشتند که دروپا روندهای فناوری، پیشرفت‌های بازار و برنامه‌های سرمایه‌گذاری ارائه داد. در یک نگاه کلی می‌توان که نمایشگاه دروپا به نوعی یک فشارسنج اقتصادی ارزشمند برای صنعت چاپ و بسته‌بندی برای فعالان این صنعت در تمام قاره‌ها است و ایده‌های پیشگامانه‌ای را به ذهن دست‌اندرکاران این حوزه می‌دهد. همچنین بینش‌های ارزشمندی درباره روندهای فناوری، پیشرفت‌های بازار و برنامه‌های سرمایه‌گذاری به مخاطبان ارائه می‌دهد.
حضور پررنگ استارت‌آپ‌ها و قراردادهای گسترده
نگاهی به اخبار و رویدادهای 11 روزه دروپا 2024 حاکی از این است که این رویداد امسال هم شاهد حضور پررنگ استعدادهای جوان و استارت‌آپ‌های صنعت چاپ بوده است، جوانان و ایده‌هایی که بسیاری از آن‌ها می‌توانند در آینده نزدیک صنعت چاپ را متحول و درها را به روی ایده های نوآورانه، فناوری‌های پیشگام و استعدادهای آینده باز کنند.
در این بخش، کشف محصولات و خدمات جدید در صنعت چاپ و گرافیک، آشنایی با مواد، تجهیزات و نرم‌افزارهای جدید از نقاط قوت این رویداد است، حضور در یک رویداد بین‌المللی با بازدیدکنندگانی از سرتاسر جهان که با ایده‌های جدید و چشم‌اندازهای روشن در آن حضور دارند قطعاً جذاب است. براساس گزارش سایت دروپا نگاهی به قراردادهای متعدد امضا شده و نوآوری‌های تکنولوژیک از نشانه‌های موفق بودن دروپا در تجربه سال 2024 است.
بسیاری از بازیگران کلیدی صنعت چاپ مانند Bobst، Canon، Fujifilm، Heidelberger Druckmaschinen، HP، Horizon، Koenig & Bauer، Komori Konica Minolta، Kurz و Landa امسال با دستاوردهای جدید به نمایشگاه آمده بودند و طبق گزارش‌ها قراردادهایی امضا کرده‌اند که به‌طور قابل توجهی فراتر از انتظارات بوده است به طوری که در برخی موارد، اهداف فروش تعیین شده از قبل در چند روز اول نمایشگاه تجاری محقق شده بود.
در پایان می‌توان گفت که دروپا اکنون جایگاه خود را به عنوان نمایشگاه تجاری پیشرو در صنعت پیدا کرده است، زیرا کل صنعت چاپ و پس از چاپ در این نمایشگاه گرد هم می‌آیند. این رویداد با جذابیت منحصر به فرد، خود را به شیوه‌ای قابل توجه تقویت کرده است؛ از یک سو بحث‌های فنی عمیق و مستدل در غرفه‌های نمایشگاه و از دیگر سو بسیاری از تصمیمات سرمایه‌گذاری مستقیم، تنها بخشی از دستاوردهای دروپا 2024 به شمار می‌آیند.
ربات‌ها بازیگران اصلی صنعت چاپ می‌شوند؟
اتوماسیون در دروپای امسال با تمرکز قوی بر هوش مصنوعی و جریان‌های کاری هوشمند، از جمله راه‌حل‌های نرم‌افزاری، در کانون توجه قرار گرفت. مشخص شد که فناوری‌های دیجیتال و آنالوگ به‌طور ایده‌آل مکمل یکدیگر هستند و از یکدیگر سود می‌برند. دستگاه‌ها و ماشین‌آلات موجود نشان می‌دهد که کمپانی‌های رهبر بخش سنتی صنعت طیف گستردهای از راه‌حل‌های دیجیتال را به مخاطبانشان ارائه کردند، در حالی که پیشگامان دیجیتال اجزای معمولی را در پیشنهادات خود ادغام کرده بودند. همچنین ربات‌ها نقش مهمی در سالن‌های نمایشگاه ایفا می‌کرد و مسیر به سمت کارخانه هوشمند را به تصویر می‌کشید. در این زمینه، هومن محمدی، مدیرعامل هودیس پارس و نایب رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنعت چاپ که از دروپا 2024 بازدید کرده است، درباره آن می‌گوید: «یکی از ویژگی‌های نمایشگاه امسال، استفاده از ربات‌ها در بخش تکمیلی خدمات صنعت چاپ، همچنین حمل و نقل کالاها خیلی پررنگ بود. ربات‌ها در بخش ماشین جعبه‌چسبانی حضور پررنگی داشتند و به جای اینکه اپراتور جعبه را در دستگاه بچیند، ربات آن را می‌چید و در بخش پایانی نیز ربات‌ها کارتن می‌کردند. ربات‌ها نقش پررنگی در ماشین‌های صحافی و دیجیتال داشتند و پیش‌بینی می‌شود ماشین دیجیتال خیلی پیشرفته در این نمایشگاه عرضه شود؛ بنابراین در سال‌های نه چندان دور این دستگاه‌ها جای خود را در بازار ایران باز خواهند کرد».
در دروپا 2024، ربات‌ها انتقال پالت‌ها و جعبه‌ها را به شکل خودکار انجام می‌دادند و در غرفه‌های مختلف تعداد درخور توجهی از آن‌ها وجود داشت؛ به‌طوری که ربات‌ها به جای نیروی انسانی از طریق سیستم هوش مصنوعی کار تکمیلی را انجام می‌دادند. در بخش کتاب نیز ربات‌ها بعد از چاپ و بسته‌بندی، کتاب‌ها را داخل کارتن قرار می‌دادند. به شکل کلی می‌توان پیش‌بینی کرد این صنعت به سمت استفاده از ماشین‌آلاتی می‌رود که اتوماتیک‌تر باشد و به کاربر نیازی نباشد.
دیجیتالی شدن یا نشدن؛ مسئله این است
یکی از نکته‌هایی که بازدیدکنندگان ایرانی دروپا 2024 بر آن تأکید داشتند، رشد بی‌سابقه چاپ دیجیتال و حرکت بخش عمده کمپانی‌ها به سمت آن بود، در این میان ردپای چینی‌ها در این حوزه خیلی پررنگ بوده است. به طوری که غیر از کشورهای دیگر، حدود ۴۰۰ شرکت چینی در این نمایشگاه غرفه داشتند، این موضوع در حالی اتفاق افتاد که حدود ۳۵۰ غرفه از آلمان به عنوان کشور میزبان در دروپا 2024 حضور داشتند و این موضوع نشان می‌دهد، چین به حدی قدرت‌مند در نمایشگاه ظاهر شده است که از خود آلمان در دروپا بیشتر حضور دارد.
همچنین رشد فناوری‌های چاپ دیجیتال در این رویداد خاص و ویژه بوده است، به‌عنوان مثال در چاپ نانو شاهد فناوری‌های جدید بودیم. دستگاهی وجود داشت که در آن مرکب قطره‌ای نانو بر روی سطح کاغذ و لاستیک با سرعت زیاد پاشیده می‌شد که مصرف مرکب را کاهش داده بود چون جوهردهی و مرکب‌دهی به صورت قطره‌ای، سطح بالاتری را پوشش می‌دهد. دو شرکت کداک و لاندا در این حوزه، فعالیت گستردهای داشتند. این دو شرکت حضور قوی‌ای در نمایشگاه داشتند و فناوری مرکب حوزه نانو این فناوری را عرضه کرده بودند.
در فناوری‌های پس از چاپ نیز، فناوری‌های دیجیتال، نقش پررنگی داشت و سیستم‌های دایکات لیزری با هوش مصنوعی مقوا را برش می‌دادند؛ همچنین در زمینه مرکب‌های LED نیز شاهد رشد زیادی در صنعت چاپ هستیم، اما مسئله اینجا است که این مرکب‌ها به شکل لازم در ایران قابل استفاده نیستند؛ چون ساختار مرکب‌ها باید با فرکانس LED سازگار باشد.
فناوری‌های چاپ کتاب
یکی از ارکان صنعت چاپ غیر از حوزه بسته‌بندی، بخش چاپ و نشر کتاب است. طی سال‌های اخیر حرکت صنعت نشر بیشتر به سمت ماشین‌آلات دیجیتال حرکت کرده است و این رنگ و بو در ایران به خصوص پس از دوران پاندمی بیشتر احساس می‌شود، اما هنوز هم بسیاری از کمپانی بزرگ و مشهور دنیا در حوزه تولید ماشین‌های چاپ افست حضور قدرت‌مند خود را حفظ کرده‌اند. در بخش چاپ کتاب، برخی از شرکت‌ها خطوط صحافی مدرن و جدیدی ارائه کرده بودند که تاکن‌هایی با سرعت زیاد داشتند، حتی ورق تاکنی‌هایی که دو فرم را با هم تا می‌کرد و آن‌قدر سرعت زیاد بود که کاغذ را از طریق دو خروجی بیرون می‌داد. نکته دیگر در بحث تولید کتاب این بود که خطوط کامل اتوماتیک تولید کتاب، امسال بیشتر به چشم می‌خورد، شرکت‌های مختلف مثل آنر و مولرمارتینی خطوط کامل کتاب را ارائه کرده بودند که نشان می‌داد بحث تولید کتاب و نشر به شکل جدی پیگیری می‌شود. خطوط پُرسرعت با سرعت زیاد اتوماسیون صحافی نشان می‌داد که برخلاف برخی نظرات، هنوز در صنعت نشر با قوت قبل کتاب تولید می‌شود.
شرکت هایدلبرگ به عنوان یکی از بزرگترین شرکت‌های تولیدکننده دستگاه‌های چاپ نیز در زمینه تولید چاپ‌های ورقی پیشرفت کرده بود و یک دستگاه جدید ارائه کرده بود که رول کاغذ را با ۲۱ هزار ورق سایز ۱۰۰ در ۷۰ شیت می‌کرد و سپس با ۲۱ هزار ورق، در ساعت چاپ می‌کرد و تمام فرآیندهای چاپ، مثل کنترل رنگ و تنظیمات از طریق هوش مصنوعی کنترل می‌شد.
حضور پررنگ چاپ سبز
چاپ سبز و رواج آن در جوامع مختلف طی سال‌های اخیر، اقدامی برای حفظ محیط زیست و کمک به منابع تجدیدناپذیر بوده است، طی این سال‌ها، به غیر از شرکت‌ها و کسب‌وکارهای خرد و طرفدار محیط زیست، سازمان‌های دولتی و سرمایه‌گذاران متعددی چاپ سبز را جایگزین چاپ سنتی کرده‌اند. امسال دروپا نیز شاهد حضور مجموعه‌ها و کمپانی‌های مختلفی بود که در این حوزه فعال بودند که نشان‌دهنده امیدواری است زیرا در چند سال گذشته طرفداران محیط زیست به دنبال راه‌هایی بوده‌اند که بتوانند آسیب به چرخه محیط زیست را کاهش دهند. در این روند، با بهره‌گیری از چاپ سبز، تولید ضایعات تا حد زیادی کاهش پیدا کرده و حجم استفاده از جوهرهای صنعتی نیز کمتر می‌شود. علاوه بر آن، چاپ سبز این امکان را فراهم می‌سازد که از کاغذ، جوهر و حلال‌های طبیعی، دوباره استفاده کنید که به نوعی قابل بازیافت هستند. مواد خام بهینه و سالم در این سال‌ها رشد زیادی پیدا کرده است. امسال نیز اقلامی مثل جوهر ارگانیک عرضه شده بود، جوهری که برخلاف جوهرهای سنتی که از نفت و فلزات سمی ساخته شده‌اند و بسیار مضر و خطرناک هستند، با محیط زیست سازگار بوده و هیچ آسیب و آلودگی به هوا وارد نمی‌کنند، این جوهرها قابل بازیافت هستند و کیفیتی مشابه جوهرهای سنتی دارند.
البته این فناوری در کاغذ نیز وجود دارد و از جمله محصولاتی که عرضه شده است می‌توان به کاغذی اشاره کرد که در چاپ‌گرهایی که براساس اصول چاپ سبز کار می‌کنند، بعد از یک‌بار استفاده، مجدداً بازیافت کرد مانند ساک دستی. این کاغذها خمیر گیاهی دارند و آسیبی به منابع تجدیدناپذیر وارد نمی‌کنند و با محیط زیست نیز سازگار بوده و ضایعات آن‌ها برای طبیعت هیچ ضرری ندارد.
تحول و رشد چاپ در مسیر پیش رو
در پایان می‌توان گفت که دروپا 2024، کاملاً روشن کرد که این صنعت دارای پتانسیل بسیار خوبی برای آینده است، حتی در پس زمینه بسیاری از چالش‌ها اما چشم‌انداز امیدوارکننده است. براساس گزارش «Smithers» در سال مالی گذشته، صنعت چاپ جهانی به گردش مالی در حدود 840 میلیارد یورو دست یافت و امسال نیز با سرعت‌های متفاوت در سراسر جهان به توسعه خود ادامه می‌دهد. می‌توان گفت طبق بررسی کارشناسان و خبرگان صنعت چاپ در این رویداد حضور داشتند، نکته دیگر تجمیع واحدهای چاپی بزرگ در نمایشگاه دروپا ۲۰۲۴ بود، شرکت‌های مختلف، همکاری چند جانبه در حوزه چاپ، پس از چاپ و چاپ دیجیتال با هم ایجاد کرده بودند تا در بحث فروش محصولات یکپارچه عمل کنند. این مجموعه‌ها همه خدمات مربوط به چاپ، صحافی و جعبه‌چسبانی را در قالب دستگاه‌های مختلف اما در قالب یک مجموعه و شرکت به مشتریان ارائه می‌دادند که برای بسیاری از مخاطبان درخور توجه بود.