اصول روانشناسی رنگ در طراحی و چاپ بر مبنای تأثیری است که رنگ‌ها بر ادراک و احساسات انسان‌ها دارند که هر رنگی قابلیت‌های خاص خود را برای ایجاد واکنش‌های روانی متفاوت دارد. برای مثال، رنگ‌های گرم نظیر قرمز، نارنجی و زرد می‌توانند حس انرژی، هیجان و خوش‌بینی را ایجاد کنند، درحالی‌که رنگ‌های سرد مانند آبی، سبز و بنفش معمولاً با آرامش، اعتماد و خردجویی همراه هستند. رنگ‌ها همچنین می‌توانند توجه را جلب کنند، باعث تقویت جهت‌دهی اقدامی شوند و حتی بر تصمیم‌گیری مصرف‌کنندگان تأثیر بگذارند.
در ادامه این مطلب قصد داریم با اصول روانشناسی رنگ آشنا شویم و تأثیر آن را در طراحی و چاپ بررسی کنیم.
روانشناسی رنگ چیست؟
روانشناسی رنگ به‌طور خلاصه یادگیری این نکته است که رنگ‌ها چگونه افکار و احساس ما را تحت‌تأثیر خود قرار می‌دهند. روانشناسی رنگ شاخه‌ای از علم روانشناسی است که به بررسی تأثیر رنگ‌ها بر احساسات، ادراک و رفتا‌رهای انسان می‌پردازد. این تئوری بر این باور است که رنگ‌ها می‌توانند تأثیرهای متفاوتی بر حالت روحی افراد، سطح انرژی آن‌ها و حتی تصمیم‌هایی که می‌گیرند، داشته باشند.
در محیط‌های مختلف، از روانشناسی رنگ در بازاریابی، برندینگ، طراحی داخلی و هنر برای افزایش یا کاهش توجه، ایجاد حس آرامش یا انرژی و القای حالات عاطفی خاص استفاده می‌شود. توجه داشته باشید که تأثیر روانشناسی رنگ در طراحی و چاپ بسیار حائز اهمیت است و اینک یکی از ابزارهای موفقیت در بازاریابی محسوب می‌شود.
زبان چگونه بر روانشناسی رنگ تأثیر می‌گذارد؟
انسان‌های نخستین رنگ‌ها را این‌گونه که ما می‌بینیم نمی‌دیدند. در حقیقت حتی مردم سایر نقاط جهان رنگ‌ها را مشابه شما نمی‌بینند. این حرف شاید کمی نادرست به‌نظر برسد، اما درست است. تحقیقات نشان می‌دهد زبانی که به آن سخن می‌گوییم روی برداشت ما از رنگ‌ها تأثیر می‌گذارد. مطالعه‌ای در سال 2006 نشان داد مردم قبیله هیمبا در نامبیا که کلمه‌ای برای رنگ آبی ندارند، وقتی روبه‌روی کامپیوتر قرار گرفتند نتوانستند در عکس‌ها مربع آبی‌رنگی را درون دایره‌ای شامل مربع‌های سبزرنگ انتخاب کنند. برای افراد انگلیسی‌زبان مربع آبی‌رنگ کاملاً مشهود بود، اما برای شرکت‌کنندگان در این تحقیق این مربع آبی نیز مربعی سبزرنگ بود. به‌طرز جالبی وقتی در این تحقیق از مربع سبزرنگی که از نظر انگلیسی‌زبان‌ها بسیار مشابه طیف رنگی مربع‌های سبزرنگ دیگر بود استفاده شد، افراد این قبیله به‌آسانی مربعی را که رنگ سبز آن کاملاً مشابه سبزهای دیگر نبود انتخاب کردند؛ به این دلیل که در زبانی که آن‌ها سخن می‌گویند، اوجیهیمبا، کلمات زیادی دارند برای رنگ‌های مختلفی که ما همگی را سبز می‌نامیم. حال به حس متفاوتی که رنگ اقیانوس و رنگ آبی در ما ایجاد می‌کنند فکر کنید؛ درحالی‌که از نظر لغوی رنگ اقیانوس همان آبی است.
روانشناسی رنگ دنیای وسیعی دارد و روزبه‌روز در حال پیشرفت است. اگر دستی در طراحی و چاپ لوگو، کارت ویزیت یا بسته‌بندی محصولات داشته باشید، حتماً حداقل کمی با روانشناسی رنگ‌ها برای ایجاد ارتباط بین رنگ‌ها و احساسی که با دیدن آن‌ها در افراد ایجاد می‌شود آشنا هستید.
به این موضوع فکر کنید که اگر احساسات ما دارای ارتباطی ذاتی با رنگ‌ها بودند، ویژگی رنگ‌ها در فرهنگ‌های متفاوت با هم فرق نمی‌کرد و در طول زمان نیز تفاوتی در آن ایجاد نمی‌شد؛ مانند رنگ صورتی که در ابتدای قرن بیستم رنگی متناسب با پسربچه‌ها بود و در انتهای قرن بیستم به رنگی هماهنگ با دختربچه‌ها تغییر ماهیت داد. از یک چیز مطمئنیم؛ رنگ اهمیت دارد. به همین دلیل است که پیش از اینکه رنگ‌بندی برندتان را انتخاب کنید، باید از اصول روانشناسی رنگ‌ها اطلاعات کافی داشته باشید. بعد از اینکه آموختید رنگ‌ها چگونه احساسات بیننده خود را برمی‌انگیزند، می‌توانید در برندینگ محصول خود از قدرت رنگ‌ها برای ارتباط با ناخودآگاه افراد استفاده کنید.
ضرورت به‌کارگیری اصول روانشناسی رنگ در چاپ
بی‌شک یکی از اهداف برندها در هنگام چاپ کارت‌ویزیت یا تراکت‌های تبلیغاتی خود، ایجاد ماندگاری در ذهن مخاطب‌هاست. دستیابی به این هدف با استفاده از اصول روانشناسی رنگ‌ها و توجه به احساساتی که هر رنگ در افراد به‌وجود می‌آورد، بسیار ساده‌تر خواهد بود. البته این موضوع تنها زمانی امکان‌پذیر است که بتوان از ترکیب درست رنگ‌ها استفاده کرد.
همه ما در طول روز با تبلیغات مختلفی روبه‌رو می‌شویم که هر کدام از آن‌ها در حال انتقال پیام مهمی هستند، اما فقط تعداد محدودی می‌توانند موفق شوند که پیغام خود را به‌درستی انتقال دهند و بر ذهن مخاطب تأثیر بگذارند. یکی از دلایل اصلی این موضوع، اصول روانشناسی رنگ در چاپ و طراحی‌های تبلیغاتی است.
با درنظرگرفتن همه موارد یادشده، روانشناسی رنگ‌ها و استفاده درست از آن برای انتقال پیام بسیار مهم است. همچنین از روانشناسی رنگ‌ها می‌توان در حوزه‌های بسیار مختلفی مثل بازاریابی یا مارکتینگ، طراحی سایت، طراحی لوگو، طراحی جلد کتاب‌ها، چاپ کارت ویزیت یا تراکت های تبلیغاتی و… استفاده کرد.
کاربرد اصول روانشناسی رنگ در چاپ
در علم روانشناسی رنگ‌ها، هر طیف رنگ با توجه به سرد یا گرم‌بودن و طبق تحقیقات انجام‌شده در سراسر دنیا، یک احساس متفاوت را به مخاطب القا می‌کند. یکی از کاربردهایی که می‌توان برای اصول روانشناسی رنگ در چاپ در نظر گرفت، القاکردن یک حس به ناخودآگاه مخاطب‌هاست. برای مثال رنگ آبی نماد آرامش است و با استفاده از آن می‌توان احساس اعتماد را به مخاطب انتقال داد.
از دیگر کاربردهای اصول روانشناسی رنگ در چاپ می‌توان به پیام‌های مثبت و منفی انتقال‌داده‌شده به مخاطب اشاره کرد. در واقع با کمک رنگ‌ها می‌توان تأثیر متفاوتی را در احساس مخاطب‌های مختلف ایجاد کرد. برای مثال رنگ قرمز نشان‌دهنده حس هیجان است و با کمک آن می‌توان هیجان مخاطب را برانگیخت.
برای اینکه بروشورهای تبلیغاتی یا کاتالوگ‌های یک برند توسط مخاطب دیده شود و افراد بیشتری آن را مطالعه کنند، تنها یک راه وجود دارد و آن توجه به روانشناسی رنگ‌هاست. اینک بزرگ‌ترین برندهای دنیا برای رسیدن به یک فرمول درست در روانشناسی رنگ تلاش و سالانه میلیون‌ها دلار برای این منظور هزینه می‌کنند.
معنی هر رنگ بر اساس روانشناسی رنگ‌ها
به‌طور کلی هر رنگ معنی و مفهوم خاصی دارد و آن را به مخاطب القا می‌کند. یکی از مهم‌ترین اصول برای چاپ کاتالوگ یا بروشورهای مربوط به یک کسب‌وکار، توجه به رنگ‌های به‌کاررفته در آن است. در ادامه معنی و مفهوم هر رنگ را بررسی خواهیم کرد تا بتوانیم با انتخاب درست، بیشترین تأثیر را بر ذهن و ناخودآگاه مخاطب‌های خود داشته باشیم.
رنگ قرمز
اولین حسی که با دیدن رنگ قرمز به انسان‌ها دست می‌دهد، حرارت، فعالیت، انرژی و خطر است. از این رنگ می‌توان برای برجسته‌کردن و تمرکز بیشتر روی برخی قسمت‌های متن استفاده کرد. برای برانگیختن احساس مخاطب درباره یک موضوع، رنگ قرمز بیشترین تأثیر را خواهد داشت. از این رنگ بیشتر در صنعت خودروسازی، مواد غذایی و حوزه فناوری استفاده می‌شود.
رنگ سفید
در اصول روانشناسی رنگ در چاپ، رنگ سفید یکی از محبوب‌ترین رنگ‌هاست. این رنگ به‌عنوان نمادی از پاکی و خلوص است. استفاده از سفید در کنار رنگ سیاه می‌تواند احساس مدرنیته و اصالت را به مخاطب القا کند که نمونه موفقی از آن را می‌توان در برند آدیداس دید. رنگ سفید برای صنایع مد و پوشاک، بهداشت و درمان، خودروسازی و فناوری می‌تواند یک انتخاب ایده‌آل باشد.
رنگ سیاه
مشکی یا سیاه یکی از پرکاربردترین رنگ‌هاست که همه جا می‌توان آن را دید. از این رنگ به‌عنوان رنگ اصلی برندهای معتبر استفاده شده است. پیام‌هایی که می‌توان از رنگ مشکی دریافت کرد، قدرت، ثروت، ظرافت، پیچیدگی و شکوه است. بیشتر شرکت‌های لوکس هم از ترکیب طلایی و سیاه استفاده می‌کنند. برای افزایش اثربخشی رنگ مشکی در کاتالوگ محصولات کافی است این رنگ با رنگ‌های دیگری مثل زرد یا سفید ترکیب شود.
رنگ بنفش
یکی از جذاب‌ترین رنگ‌ها بر اساس اصول روانشناسی رنگ در چاپ، رنگ بنفش است که به‌عنوان عنصری از ظرافت شناخته می‌شود. این رنگ ترکیبی از آبی و قرمز است و حد وسطی از ویژگی‌های آن‌ها به‌شمار می‌آید. مهم‌ترین احساسی که با دیدن این رنگ به مخاطب القا می‌شود، تسکین و آرامش است. از این رنگ می‌توان برای انتقال احساس نوستالژیک هم استفاده کرد. در صنایع بهداشتی و زیبایی از این رنگ بیشتر از سایر حوزه‌ها استفاده می‌شود.
جمع‌بندی
یکی از مفاهیم بسیار مهم که قبل از انتشار کاتالوگ یا بروشورهای تبلیغاتی باید مورد توجه قرار گیرد، اصول روانشناسی رنگ در چاپ است. همان‌طور که گفته شد، رنگ‌ها می‌توانند بر ذهن، روح و ناخودآگاه ما انسان‌ها تأثیرهای درخور توجهی بگذارند و به همین دلیل باید برای تأثیرگذاری بیشتر، به‌شکل درست مورد استفاده قرار گیرند. با برانگیختن احساسات مخاطب، میزان فروش افزایش می‌یابد و اهداف تبلیغاتی کسب‌وکار به‌شکل بهتری محقق می‌شود.
پرسش‌های متداول
- روانشناسی رنگ‌ها چیست؟
مطالعه تأثیری که هر رنگ می‌تواند بر احساسات و ناخودآگاه انسان‌ها داشته باشد، شاخه‌ای از علم روانشناسی است که به آن روانشناسی رنگ‌ها می‌گویند. تأثیر اصول روانشناسی رنگ در چاپ غیر قابل انکار است و می‌تواند اثربخشی یک کمپین تبلیغاتی را بیشتر کند.
- چگونه از اصول روانشناسی رنگ در چاپ برای تأثیر بر مخاطب استفاده کنیم؟
هر رنگ معنی و مفهومی دارد و پیغامی را به ذهن افراد القا می‌کند. با استفاده از این معنی‌ها و پیام‌ها می‌توان برای جلب توجه مخاطب‌های یک کسب‌وکار اقداماتی انجام داد. با کمک اصول روانشناسی رنگ در چاپ ایجاد احساسات و گرفتن واکنش از مخاطب ساده‌تر خواهد بود.
- چگونه اصول روانشناسی رنگ در چاپ میزان تأثیرگذاری تبلیغات چاپی را افزایش می‌دهد؟
با انتخاب درست و دقیق رنگ در تبلیغات چاپی می‌توان تأثیر بیشتری بر ذهن مخاطب گذاشت، زیرا رنگ‌ها می‌توانند پیام، احساسات و نمادهای مختلفی را به مخاطب‌ها انتقال دهد. برای مثال رنگ آبی نماد آرامش و اعتماد است و اگر شما یک برند در زمینه فناوری یا خدمات مالی دارید، این رنگ می‌تواند انتخاب مناسبی باشد.
گردآورنده: الهه کریمی