بر اساس گزارش انجمن صنعت چاپ و بسته‌بندی ایران، ظرفیت تولید صنعت چاپ از سال ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹ به دلیل کمبود مواد اولیه، فناوری و دسترسی به بازار، ۵۰ درصد کاهش یافته است. در این گزارش همچنین آمده است که سهم صنعت چاپ از ارزش کل صنعت چاپ و بسته بندی از ۴۰ درصد در سال ۲۰۱۸ به ۲۵ درصد در سال ۲۰۲۰ کاهش یافته است.
برای بازسازی صنعت چاپ در ایران، برخی از اقداماتی که باید انجام شود عبارتند از:
۱بهبود دسترسی به مواد اولیه مانند خمیر کاغذ، جوهر و رزین از طریق افزایش تولید داخلی. ۲کاهش تعرفه واردات و تسهیل مراحل واردات.
۳ارتقای تکنولوژی و تجهیزات شرکت‌های چاپ با ارائه حمایت‌های مالی، کمک‌های فنی و برنامه‌های آموزشی. ۴گسترش دسترسی به بازار برای محصولات چاپی، با حذف موانع تجاری.
۵ارتقای استانداردهای کیفیت و توسعه استراتژی‌های بازاریابی. ۶تشویق نوآوری و خلاقیت در محصولات چاپ، با حمایت از تحقیق و توسعه، تقویت همکاری، و پاداش دادن به برتری.
بازار داخلی و منطقه ای صنعت چاپ ایران:
بازار داخلی صنعت چاپ ایران عمدتاً با تقاضای بخش‌های مختلف مانند مواد غذایی، نوشیدنی، آرایشی و بهداشتی، دارویی و لوازم خانگی هدایت می‌شود. بر اساس گزارش وزارت صمت، بزرگی بازار داخلی صنعت چاپ در سال ۲۰۱۹معادل ۲.۵ میلیارد دلار برآورد شده است. این گزارش همچنین پیش بینی می کند که اندازه بازار داخلی صنعت چاپ از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۴ با ۵ درصد رشد به ۳.۲ میلیارد دلار می‌رسد.
بازار منطقه‌ای صنعت چاپ ایران عمدتاً تحت تأثیر تقاضای کشورهای همسایه مانند عراق، افغانستان، سوریه و سایر کشورهای خاورمیانه و آسیای مرکزی است. در این گزارش همچنین پیش بینی شده است که ارزش صادرات صنعت چاپ ایران از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۴ با ۱۰ درصد رشد به ۴۹۰ میلیون دلار برسد.
بازار داخلی و منطقه ای صنعت چاپ ایران دارای مزایایی است از جمله:
۱نزدیکی و آشنایی با بازارهای همجوار که باعث کاهش هزینه‌های حمل و نقل و ارتباط و افزایش وفاداری و رضایت مشتری می شود. ۲تنوع و غنای فرهنگ ایرانی که منبع الهام و تمایز محصولات چاپی است.
۳_در دسترس بودن و مقرون به صرفه بودن نیروی کار ماهر که باعث افزایش بهره وری و کیفیت محصولات چاپی می شود.
همچنین بازار داخلی و منطقه‌ای صنعت چاپ ایران با چالش‌هایی نیز مواجه است از جمله:
۱_ اوضاع سیاسی و اقتصادی ایران و کشورهای همسایه که بر ثبات و امنیت تجارت و فعالیت‌های تجاری تأثیر می گذارد.
۲رقابت سایر کشورها مانند چین، هند، ترکیه و پاکستان که قیمت کمتر و کیفیت بالاتری را برای چاپ محصولات ارائه می دهند. ۳عدم استانداردسازی و مقررات مربوط به چاپ محصولات که بر سازگاری و انطباق با بازارها و مشتریان مختلف تأثیر می گذارد.
چشم انداز صنعت چاپ در ایران:
چشم انداز صنعت چاپ در ایران بسته به عوامل مختلفی از جمله حل مسئله تحریم‌های اقتصادی، بهبود وضعیت کار بعد از همه گیری کرونا، توسعه فناوری ها و راه حل‌های جدید و سازگاری با نیازهای متغیر مصرف کننده و … متفاوت است.
از یک سو، صنعت چاپ در ایران فرصت‌های بالقوه ای برای رشد و شکوفایی دارد، مانند:
افزایش تقاضا برای چاپ محصولات از بخش‌های مختلف کاربر نهایی، به ویژه در بخش‌های غذا، نوشیدنی، آرایشی و بهداشتی، دارویی و مراقبت‌های خانگی.
بازار در حال گسترش برای چاپ دیجیتال، که راه حل‌های چاپ با کیفیت بالا، سفارشی و مقرون به صرفه را برای کاربردهای مختلف ارائه می‌دهد.
بازار نوظهور چاپ هوشمند که دارای ویژگی‌هایی مانند RFID، حسگرها، نشانگرها و عناصر تعاملی برای افزایش عملکرد، ایمنی و قابلیت ردیابی محصولات است.
از سوی دیگر، صنعت چاپ در ایران نیز با چالش ها و تهدیدهای مهمی هم مواجه است، از جمله:
۱ادامه تأثیر تحریم‌های اقتصادی اعمال شده توسط ایالات متحده و سایر کشورها بر مبادلات تجاری و مالی ایران که دسترسی به بازارها و سرمایه خارجی را محدود می کند. ۲تأثیر ادامه دار همه گیری کرونا بر اقتصاد و جامعه ایران که بر تولید و مصرف محصولات چاپی تأثیر می گذارد.
۳_پیشرفت سریع فناوری‌ها و راه‌حل‌های جدید در صنعت چاپ جهانی، که نیازمند نوآوری و انطباق مداوم برای رقابتی و مرتبط ماندن است.
بنابراین، برای ذینفعان صنعت چاپ در ایران ضروری است که اقدامات پیشگیرانه و مشارکتی برای غلبه بر چالش ها و استفاده از فرصت‌های پیش رو انجام دهند. برخی از این اقدامات می تواند شامل جست‌وجوی راه‌حل‌های دیپلماتیک برای حل مسئله تحریم‌های اقتصادی با سایر کشورها به‌ویژه با آمریکا باشد.