البته که دیگر باید پیشوند «سابق» را برای ذکر مسئولیتش قید کنیم اما قطعاً برای همیشه، محمد حسین‌زاده را همه با گفتار و رفتار هنجارشکنانه‌اش در مسئولیت مدیرکلی فرهنگ و ارشاد خراسان رضوی به یاد خواهند آورد. مدیرکل جوانی که در دوران فرماندهی سردار یعقوبعلی نظری در سپاه امام رضا(ع) معاون فرهنگی او بود و با استاندارشدن سردار نظری، او هم سر از اداره کل فرهنگ و ارشاد استان درآورد اما از همان ابتدا اکثراً به دور از تیپ رفتاری مرسوم مدیران، بدون تشریفات خودش در مراسم‌های مختلف حاضر می‌شد، با هنرمندان و اهالی فرهنگ و ادب گفت‌وگو می‌کرد و حتی در نشست‌های خبری، با صمیمیت و صراحت لهجه همیشگی‌اش با اصحاب رسانه روبه‌رو می‌شد.
با همه این تفاسیر، سرانجام پس از حدود سه سال تصدی سکان فرهنگ و هنر خراسان رضوی، آیین تودیع و معارفه مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان صبح روز پنجشنبه 20 دی ماه با حضور اقشار مختلف جامعه فرهنگ و هنر استان در مجتمع فرهنگی امام رضا(ع) و سالن اصلی تئاتر شهر مشهد برگزار شد تا پس از حسین‌زاده، حسین مسگرانی معاون سابق وزیر فرهنگ و مدیرکل پیشین اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی سیستان و بلوچستان این مسئولیت را برعهده بگیرد.
خراسان رضوی، نماد فرهنگ و هنر ایرانی
نخستین سخنران این رویداد، یوسف امینی جانشین مدیرکل فرهنگ و ارشاد استان بود. وی در بخشی از سخنان خود با اشاره به دیدار اخیر رهبر معظم انقلاب با دست اندرکاران کنگره شهدای استان فارس تأکید کرد تمدن ایرانی با تلفیق سه عنصر دین، حماسه و هنر توانسته است به جایگاهی متمایز دست پیدا کند و اگر به این سه عنصر در خراسان رضوی بنگریم، درمی‌یابیم این استان به دلیل ویژگی‌های خاص خود، نقشی بی‌بدیل در فرهنگ‌سازی و تمدن پروری داشته است.
وی افزود: وجود مرقد مطهر امام‌رضا(ع)، حوزه‌های علمیه برجسته، دانشگاه‌های معتبر و کتابخانه‌های تاریخی ازجمله کتابخانه مسجد گوهرشاد و دانشگاه فردوسی، جایگاه خراسان رضوی را به‌عنوان یکی از قطب‌های فرهنگی کشور تثبیت کرده است و آقای حسین‌زاده در سه سال گذشته با نگاه خلاقانه و نوآورانه، برنامه‌های فرهنگی و هنری بسیاری را به اجرا گذاشتند که نقش مؤثری در پیشبرد اهداف فرهنگی استان داشته است.
امینی بیان کرد: از سوی دیگر، آقای مسگرانی با سال‌ها تجربه در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ازجمله معاونت هنری و مدیریت اداره کل سیستان و بلوچستان، فردی باتجربه و آشنا با نیاز‌های فرهنگی و هنری استان است. بازگشت ایشان به خراسان رضوی، مایه امیدواری برای ادامه مسیر پیشرفت در این حوزه است.
وی همچنین با اشاره به چهار روز ملی مرتبط با مفاخر خراسان رضوی تصریح کرد: بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی، عطار نیشابوری، عمر خیام و ابوالفضل بیهقی نشان‌دهنده غنای فرهنگی این استان است. مشهد به‌عنوان چهارراه ارتباط فرهنگی کشور‌های حوزه زبان فارسی، جایگاهی متمایز در ایران و جهان دارد.
مدیریت فرهنگی در خراسان رضوی، فرصتی ویژه و مسئولیتی دشوار
پس از امینی، مهدی محمدی معاون حقوقی، امور مجلس و استان‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ضمن ادای احترام به هنرمندان و اصحاب رسانه اظهار کرد: استان خراسان رضوی به دلیل موقعیت فرهنگی و مذهبی‌اش از اهمیت بسیاری برخوردار است و مدیریت فرهنگی در این استان به دلیل تنوع و گستردگی مسئولیت‌ها، کاری دشوار، اما ارزشمند است. در این استان درست است که آستان قدس رضوی اقدامات فرهنگی بزرگی انجام می‌دهد، اما ظرفیت‌های متنوع دیگری نیز در استان وجود دارد که باید از سوی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی مدیریت و تقویت شود.
وی با اشاره به موضوع زیارت و گردشگری در خراسان رضوی بیان کرد: ورود میلیون‌ها زائر و گردشگر به مشهد فرصتی ارزشمند برای رونق اقتصادی و فرهنگی است، اما باید پیوست فرهنگی برای مدیریت این فرصت‌ها طراحی شود تا از تبدیل‌شدن آن‌ها به تهدید جلوگیری شود. تغییرات در سبک زندگی خانواده‌های متدین مشهدی از موضوعاتی است که باید با برنامه‌ریزی دقیق و همکاری شورای فرهنگ عمومی مورد توجه قرار گیرد. در دوره جدید، قصد داریم بخشی از اختیارات مربوط به صدور مجوز‌ها و مدیریت فرهنگی را به استان‌ها منتقل کنیم تا مدیران استانی بتوانند با سرعت و دقت بیشتری مشکلات را حل کنند.
تلاش برای پیوند فرهنگ، هنر و هویت ملی در خراسان رضوی
پیش از آنکه کلیددار جدید ساختمان بهار از برنامه‌ها و اهداف خود بگوید، محمد حسین‌زاده پشت تریبون قرار گرفت و در سخنانی با اشاره به جایگاه تاریخی و فرهنگی خراسان رضوی تصریح کرد: این سرزمین به دلیل وجود حرم مطهر امام‌رضا(ع)، مشهدالرضا نام گرفته و همواره مهد علم، ادب، فرهنگ و هنر بوده است. از دل این خاک، عارفان، قهرمانان، شاعران و هنرمندانی برخاسته‌اند که با آثار و اقدامات خود هویت این دیار را ماندگار کرده‌اند.
وی با تأکید بر اینکه هر اقدام فرهنگی در این استان باید بر پایه هویت ملی و اسلامی بنا شود، خاطرنشان کرد: در سه سال گذشته، تلاش کردیم خراسان رضوی را به‌شایستگی به جایگاه واقعی خود در عرصه فرهنگ و هنر نزدیک کنیم. این استان نه‌تنها باید نماد فرهنگ و ادب ایران باشد، بلکه باید پذیرای رویدادهای ملی و بین‌المللی نیز باشد و به همین دلیل است که می گوییم در سه سال گذشته مسئولیت سنگینی بر دوش ما بوده؛ زیرا تلاش کردیم حق این همجواری را بجا بیاوریم و با توسعه زیرساخت‌ها، مشهد را به میزبان شایسته‌ای برای رخدادهای فرهنگی و هنری تبدیل کنیم.
محمدحسین‌زاده به تلاش‌های خود در ایجاد ارتباط مؤثر میان فعالان فرهنگی، هنری و ارگان‌های دولتی و خصوصی اشاره کرد و گفت: در این مدت، سعی کردیم فاصله میان دستگاه‌های اجرایی و جامعه فرهنگی و هنری را کاهش دهیم. هدف ما ایجاد فضایی بود که هنرمندان، نویسندگان و فعالان فرهنگی بدون نگرانی از موانع اداری، بتوانند ایده‌ها و خلاقیت‌های خود را به نمایش بگذارند. برای ما مهم بود که مسیر فعالیت‌های فرهنگی و هنری را هموار کنیم. در این راه، توانستیم ارتباط مؤثری میان صنایع خلاق، نوآوران و جامعه هنری برقرار کنیم.
مدیرکل سابق اداره فرهنگ و ارشاد خراسان رضوی درخصوص اقدامات انجام‌شده برای گسترش تولیدات فرهنگی و هنری در خراسان رضوی بیان کرد: یکی از دغدغه‌های ما، تقویت تولیدات فرهنگی با محوریت تاریخ، قهرمانان و هویت ملی بود. تلاش کردیم میراث ارزشمند حکیم فردوسی را از حصار جلسات محدود روشنفکری خارج کنیم و پیام او را به رستم‌های زمانه برسانیم. همچنین با حمایت از تولید آثار سینمایی، نمایشی و موسیقایی، به دنبال ارتقای کیفیت و تنوع محتوای فرهنگی بودیم. هرچند در این سه سال موفقیت‌های ارزشمندی حاصل شد، اما محدودیت منابع و امکانات، اجازه نداد به اهداف بزرگ‌تری دست یابیم. اگر نقصی وجود داشته، مسئولیت آن برعهده من است که نتوانستم از همه ظرفیت‌ها به‌درستی استفاده کنم.
حسین‌زاده در پایان سخنانش، با اشاره به اهمیت اتحاد و همدلی خاطرنشان کرد: ایران ما، این گوهر گرانبها، نیازمند همدلی و تلاش بیشتر است. هرکدام از ما، چه با قلم، چه با هنر و چه با هر ابزار دیگری، وظیفه داریم برای حفظ و اعتلای این سرزمین بکوشیم. این مسئولیت تنها در سایه همراهی و همدلی امکان‌پذیر است.
خراسان، قلب ایران فرهنگی است
در انتهای این مراسم، مدیرکل جدید اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی با اشاره به سابقه ۳۰ ساله خود در حوزه فرهنگ و هنر خاطرنشان کرد: خداوند را شاکرم که امروز در شهر حضرت علی‌بن‌موسی‌الرضا (ع) خدمتگزار جامعه فرهنگی و هنری هستم. مشهد، با جشنواره فیلم فجر و دیگر رویدادهای فرهنگی و هنری، شور و اشتیاق خاصی را در میان مردم و هنرمندان ایجاد کرده است. این استان نه‌تنها برای ایران بلکه برای تمام منطقه از جمله تاجیکستان، نماد ایران فرهنگی است و البته بدون مشارکت جامعه هنری و فرهنگی نمی‌توان به اهداف متعالی دست یافت. ما باید با برگزاری نشست‌ها و جلسات، جریان‌های فرهنگی عمیق‌تر و ارزشمندتری ایجاد کنیم.
مسگرانی همچنین نقش سیاست‌گذاری‌های فرهنگی مبتنی بر منویات رهبر معظم انقلاب و حمایت‌های وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی را بسیار مهم دانست و تصریح کرد: مرجعیت فرهنگی در خراسان باید احیا شود و با کمک هنرمندان و مدیران استانی، به یک حرکت ارزشمند و تأثیرگذار در سطح ملی و فراملی تبدیل شود.